به نظر من مهمترین چیزی که در ادبیات امروز ما جایش خالی است "تخیله"! مساله فقط این نیست که ما درباره نوآوریهای آینده، موجودات زندهای که ممکن است در سیارات دیگر زندگی کنند یا جادوگرها و جن و پری داستان نمینویسیم. مشکل اینجاست که حتی در بسط دادن همین زندگی عادی و معمولی خودمان هم، آنقدر که خواندنی شود، هیجانانگیز باشد و بشود توی ویترین قرارش داد و از دیگران خواست که آن را بخوانند، هنری از خودمان نشان نمیدهیم. مثلا اینهمه کتاب تالیفی را که در طول سالها منتشر شدهاند اگر زیر و رو کنی، یک داستان پلیسی دندانگیر تویش پیدا نمیکنی!
چند وقت پیش که داشتم کتاب "برسد به دست معلم عزیزم" را میخواندم تا خلاصهای از داستانش را در جیرهکتاب بیاورم، باز دوباره یاد این ماجرا افتادم. فکر کردم شاید "تخیل" هم، بدون آنکه کسی به آن اعتراف کند، از ممنوعات فرهنگ ماست. چیزی که پدر و مادرها اگر نشانههای آن را در فرزندشان ببینند، تصور میکنند که بچهشان بیمار شده، معلمها آن را نسخهای از نافرمانی یا "خیرهسری" در شاگردانشان میدانند و ... خلاصه همه هر کاری از دستشان برمیآید انجام میدهند تا نسل این "ویروس مهلک" از روی زمین برداشته شود.
مشکل فقط این نیست که با این رویکرد فرهنگی مانع از پرورش کسانی میشویم که توانایی آفرینش فرهنگی داشته باشند. بلکه به مرور توانایی فهم و جذب و لذت بردن از تخیل دیگران را هم از دست میدهیم. دیگر نه میتوانیم هنر را آنچنان که هست درک کنیم و نه میتوانیم پیامهای مخابره شده در لفاف تخیل را دریافت کنیم و متوجه شویم.
حالا حتما پیش خودتان میگویید ورق زدن یک "کتاببچه"ی بیست صفحهای به چه تاملات فلسفی و جامعهشناختی منجر شده! خب، پیش میاد دیگه. نتیجهگیری نهائیام پس از خواندن "برسد به دست معلم عزیزم" این بود که کتاب بیشتر از آنکه به درد بچهها بخورد (که میدانند اگر لازم باشد یک نهنگ میتواند توی حوض خانه جا شود و زندگی کند) به کار آدمبزرگها میآید. آن هم نه برای یکبار خواندن بلکه برای آنکه هر چند وقت یکبار این بیست صفحه را باز کنند و بخوانند و بخاطر بیاورند که نهنگ توی حوض خانه جا میشود!
نویسنده: سایمن جیمز
ترجمه: محبوبه نجفخانی
ناشر: آفرینگان
سال نشر: 1399 (چاپ 5)
قیمت: 14000 تومان
تعداد صفحات: 28 صفحه
شابک: 978-964-7694-90-2