نامه‌ای برای رئیس‌جمهوری که هنوز نیامده است
"برایم گریه نکن آرژانتین!"
اولین انتخابات ریاست جمهوری تاریخ ایران در پنجم بهمن‌ماه 1358 برگزار شد. در آن زمان من ده سال داشتم. نه اینکه فکر کنید از آن دوران چیزی یادم می‌آید یا احیانا این موضوع در آن سن و سال برای این پسر بچه ده ساله اتفاق مهمی به حساب می‌آمده.
در آن سال اما، کمی قبل‌تر از انتخابات، مسعود بهنود و تعدادی از "یاران آشنا" دست به انتشار اولین کاست "کانال 2" می‌زنند. مجله‌ای صوتی که بهنود به عنوان تجربه‌ای تازه در کار مطبوعاتی‌اش روانه بازار می‌کند و امید دارد تا آن را جایگزین رسانه‌های کاغذی متداول آن زمان بکند. در گوشه جلد کاست آورده‌اند "گفتن بجای نوشتن برای ... شنیدن بجای خواندن" و بر روی عطف کاست هم می‌خوانیم "نه! این فقط یک کاست نیست. یک رادیوی کوچک است."
بر روی جلد یا بدنه کاست هیچ نشانه‌ای از تاریخ انتشار آن وجود ندارد. اما اینکه تاریخ انتشار شماره اول را می‌توان با تقریب خوبی حدس زد به این دلیل است که در بخشی از روی A نوار، بهنود متن نامه‌ای را می‌خواند که خطاب به "اولین رئیس‌جمهور ایران" نوشته شده، "رئیس‌جمهوری که هنوز نیامده" بود. بنابراین می‌توان حدس زد که کاست، قبل از برگزاری انتخابات به بازار آمده.
در طول این بیست و نه سالی که از انتشار اولین کاست "کانال دو" می‌گذرد بارها و بارها در موقعیت‌های مختلف این چهار نوار را گوش کرده‌ام (انتشار "کانال دو" پس از چهار شماره/کاست متوقف شد). بسیاری از قطعاتش را دوست دارم و از زمانی که یادم می‌آید (شاید از همان ده، یازده سالگی) بخش‌هایی از آن را همینطور در ذهن با خود تکرار کرده‌ام. مثلا این تکه را که می‌گوید "... مرده‌باد آنها را زنده‌باد می‌گویند و زنده‌باد آنها را مرده‌باد ..." که بریده‌ای است از این قطعه در کاست سوم که باز خود بهنود دکلمه (یا بازخوانی) می‌کند:
"... پس فردایمان را باید در این تصویر بسازیم که یک تظاهرات چند میلیونی در سر چهارراهی متوقف شود و راه بدهد بر گروهی هر چند اندک که می‌گذرند، مرده‌باد آنها را زنده‌باد می‌گویند و زنده‌باد آنها را مرده‌باد. در پی ساختن جامعه‌ای چنین آزاده باشیم. که تعصب گردن‌کش، به هم زدن تظاهرات، چاقو و پنجه بوکس، جای خود را به گفتگوی آزاد و باز بدهد. هرکس می‌گوید چنین جامعه‌ای باب ایران نیست، یعنی ایرانی قابل آن نیست، بدانید از آن بیم دارد ..."
"... مرده‌باد آنها را زنده‌باد می‌گویند و زنده‌باد آنها را مرده‌باد ...". همیشه فکر کرده‌ام که این چند کلمه در کنار هم آهنگ باابهتی دارند!
قطعات "عزیز" کانال دو بسیار است و انتخاب کردن از میان‌شان کار بسیار سختی است. قطعه اول در موقعیت فعلی نمی‌توانست چیز دیگری به جز "نامه‌ای برای رئیس‌جمهوری که هنوز نیامده است" باشد. قطعه دوم هم از کاست دوم "کانال دو" انتخاب شده و برای آنکه بشود رویش "کلیک" کرد اسمش را گذاشته‌ام "برایم گریه نکن آرژانتین"! حجم فایل‌ها هرچه کردم از این که هست کمتر نشد (یا من جایی را دارم اشتباه می‌کنم یا واقعا دیگر از این کم‌حجم‌تر نمی‌شود!) امیدوارم با اوضاع این روزهای سرعت اینترنت، علاقمندان را زیاد دچار دردسر نکرده باشم.
و اما بعد از ادای احترام به مسعود بهنود "رسانه‌نگار"، نوبت به مسعود بهنود کتاب‌نگار می‌رسد.
اگر در قفسه کتاب‌هایی که بهنود نوشته چرخی بزنید متوجه می‌شوید که شاید بشود آثار چاپ شده او را به سه گروه تقسیم کرد.
دسته اول مجموعه مقالاتی هستند که در طول سالیان در نشریات مختلف نوشته و بعد به رسم معمول روزنامه‌نگاران، این مقاله‌ها هر از چند گاهی در کتابی جمع‌آوری و منتشر شده است. از آنجا که بهنود روزنامه‌نگار پرکاری است، تعداد اینگونه کتابهایش از بقیه روزنامه‌نگاران بیشتر است. از "دو حرف" و "حرف دیگر" بگیرید تا "ما می‌مانیم" و "گلوله بد است" و "شاید حرف آخر". از این مجموعه، 4 کتاب اول را هنوز در بازار کتاب پیدا نکرده‌ام و کتابفروش محله فقط "شاید حرف آخر" را موجود داشت که به همراه "پس از 11 سپتامبر"، که انگار جدیدترین مجموعه مقالات چاپ شده در ایران است، برایتان در اینجا آورده‌ام.
بعد می‌رسیم به کتاب‌های تاریخی. "تاریخ‌نویسی" بهنود با کتاب نامدار "دولتهای ایران: از سیدضیا تا بختیار" آغاز می‌شود و موفقیت و استقبال بی‌نظیر از این کتاب (از سال 1367 تاکنون این کتاب بیش از ده بار تجدید چاپ شده)، رسانه‌نویس ما را مشتاق به تاریخ‌نویسی می‌کند. در قفسه کتاب‌های بهنود من "275 روز بازرگان" و "کشته‌گان بر سرقدرت" را هم در کنار "از سیدضیا تا بختیار" قرار می‌دهم.
و بالاخره می‌رسیم به داستان‌های تاریخی. نمی‌دانم این علاقه خود بهنود به داستان‌سرایی بوده یا نتیجه ایراد گرفتن‌های وقت و بی‌وقت "تاریخ‌دانان" از صحت تاریخی مطالب "از سیدضیا تا بختیار". به هر حال هرچه بوده، به نظر می‌رسد که در طول سالیان، نویسنده ما که از ابتدا هم حوصله جر و بحث نداشته ترجیح می‌دهد به جای آنکه "کتاب تاریخی" بنویسد، "داستان تاریخی" بیافریند. تا هر جا هم کسی خواست ایراد بگیرد به راحتی بشود گفت این یک داستان است که از واقعیت‌های تاریخی ایران استفاده کرده نه یک کتاب علمی تاریخی. خلاص!
"خانوم"، "امینه" و "از دل گریخته‌ها" از این جنس هستند. حتی اگر من باشم "این سه زن" را هم در قفسه نزدیک این سه قرار می‌دهم.
تکمله: مطالب بالا، عینا از صفحه اولیه تهیه شده برای فهرست "مسعود بهنود" از سایت اولیه جیره‌کتاب کپی شده‌اند. در طول مدتی که از انتشار صفحه و فهرست آثار گذشت، چاپ کتاب‌ها در بازار یک به یک تمام شد و همگی نایاب شدند. تا همین چند ماه اخیر که دوباره چند عنوان از کتاب‌های آقای بهنود مجددا تجدید چاپ شدند و به بازار آمدند. البته مطابق معمول همیشه، کپی غیرقانونی اغلب کتاب‌ها در دستفروشی‌های کنار پیاده‌رو موجود هستند. اما آنچه که در ذیل می‌آید، 6 عنوان اول، آنهایی هستند که بصورت قانونی در بازار کتاب تجدید چاپ و توزیع شده‌اند. چند عنوان کتاب انتهایی فهرست هم که اعلام شده "چاپ تمام" هستند. آنها را هم باز اینجا آوردم برای اطلاع‌رسانی تکمیل‌تر. بگذریم که می‌دانم به هر حال این فهرست، فهرست کاملی از کلیه‌ی آثار بهنود نیست.
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1388 (چاپ 6)
قیمت: 750000 تومان
تعداد صفحات: 841 صفحه
شابک: 964-405-049-5
"... این کتاب روایت دوران 275 روزه دولت موقت است با نگاهی به تمامی حوادث سال 57.
سلسله حوادثی که از ابتدای سال 1357 در ایران رخ داد و در پایان این سال به سرنگونی نظامی منجر شد که کمی بیشتر از نیم قرن عمر کرد گرچه خود را ادامه تاریخی 2500 ساله می‌خواند و به برپائی نظامی تازه انجامید که می‌کوشد خود را حکومتی بسازد که نشانه‌هایی از آن حدود 1400 سال پیش در سرآغاز ظهور اسلام قابل شناسائی است.
... این کتاب، در حقیقت ادامه روایت پیشین صاحب این قلم (از سیدضیا تا بختیار) است که روایت ایران در سال‌های بین 1299 تا 1357 بود. آن کتاب، به روایت دولتها تقسیم شده بود و این کتاب به شکلی دیگر است. در این جا چهارده مقاله مستقل را می‌خوانید که هریک از زاویه مشخصی به 275 روز دولت موقت می‌نگرد، و هر جا لازم آید دوربین را در گذشته گردش می‌دهد ..."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1393 (چاپ 7)
قیمت: 655000 تومان
تعداد صفحات: 711 صفحه
شابک: 964-405-055-x
"نویسنده کتاب ارزشمند "جامعه‌شناسی نخبه‌کشی" قائم‌مقام، امیرکبیر و دکتر مصدق را به عنوان سه مثال برای تاکید بر آن نظری برگزیده که در عنوان کتاب او نیز پیداست. از سالها پیش بر این اندیشه بودم که چرا استبداد توانست بدان راحتی امیرکبیر را بکشد و در جائی ثبت نیست که جز همسر و مادرش کسانی بر آن یل تاریخ ایران خون گریسته باشند. یا این که چرا محمدشاه لحظه‌ای برای کشتن قائم‌مقام و زیر پا نهادن عهدی که در حرم ضامن آهو با پدر خود بسته بود، درنگ نکرد. چرا وقتی استبداد - گیرم به اغوای استعمار - تصمیم به قتل این آزادگان می‌گرفت، لحظه‌ای از مردم پروا نکرد، مردمی که قائم‌مقام و امیرکبیر برای سعادت آنها به کام شیر رفتند …
در روایت زندگی 16 تنی که در فاصله زمانی قتل قائم‌مقام فراهانی و امیرعباس هویدا، (حدود 150 سال) کشته‌شدگان بر سر قدرت بودند و زندگیشان در این مجموعه می‌آید، پیداست که انتخاب و گزینشی براساس عملکرد مثبت یا منفی آنها یا خدمت یا خیانتشان، در نظر نیست. وگرنه این باب باید فقط با نام پرجلال امیرکبیر باز و بسته می‌باشد که کسی چون او، در میان این جان‌دادگان در قدرت نبود ..."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1389 (چاپ 16)
قیمت: 285000 تومان 257000 تومان
تعداد صفحات: 464 صفحه
شابک: 964-5989-07-8
امتیاز کتاب:
(5 امتیاز با رای 2 نفر)"این کتاب تاریخ نیست. رمان هم نیست. شاید یک روایت تاریخی بتواند باشد، شاید. فکر اولیه آن حدود بیست سال پیش در سرم آمد. نه به این شکل، بلکه فقط به قصد نوشتن سرگذشت ایران تیمورتاش. و آن هم در شبی که به اتفاق پروانه و بزرگ حائری و هرمز فرزین در پاریس، در آن آپارتمان قدیمی به دیدار زنی رفتم که از بچگی درباره او شنیده بودم. وقتی او را در میان تصاویر پدرش دیدم و هنوز پس از چهل سال که از قتل تیمورتاش می‌گذشت در گفتگوی او، به سرم افتاد داستان زندگی این زن را بنویسم. رژیم پهلوی سرکار بود و نمی‌شد.
بار دیگر، در زمان جنگ که ایران به ایران آمده بود، خیالم را باز گفتم. دو سه باری پای خاطره‌گوئی‌هایش نشستم. ولی رفت که با مدارک و عکس و اسناد برگردد و برنگشت. یادداشت‌ها را در قفسه کارهای ناتمام گذاشتم ... "
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1393 (چاپ 7)
قیمت: 225000 تومان
تعداد صفحات: 331 صفحه
شابک: 964-5989-83-3
"... از دل‌گریخته‌ها، در حقیقت از دلی نگریخته‌اند، همچنانند که همه آدم‌ها و همه وقایع که فراموش می‌شوند. روزگارانی در دل‌ها بوده‌اند، اما با گذر زمان از یاد رفته‌اند. آیا اگر دوباره به یادها آورده شوند، در دل‌ها جا می‌گیرند؟
این وسوسه‌ای است که آدمی را وا می‌دارد تا از کنج صندوقخانه یاد بیرونشان آورد و بر صفحه سفید بسپارد، شاید دوباره در دل‌ها جایی بگیرند.
از دل‌گریخته‌ها قصه نیستند که ساخته تخیلی باشند. شاید گوشه‌هایی از چهل تکه وجودشان در تاریخ اثری گذاشته باشد اما تاریخ هم نیستند …"
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1389 (چاپ 11)
قیمت: 355000 تومان
تعداد صفحات: 382 صفحه
شابک: 964-5989-40-X
امتیاز کتاب:
(4.3 امتیاز با رای 4 نفر)"اول این را روشن کنم که می‌خواهم برایتان قصه بگویم. یک قصه تاریخی. می‌توانید فرض کنید که اصلا هیچ یک از شخصیت‌ها واقعی نیستند. راستی هم آنها افسانه‌اند. به خصوص خود "امینه". من در بعدازظهر یک روز پاییزی به فکر او افتادم. یعنی خودم نیافتادم، آن کسی من را به این فکر انداخت که حالا برای خودش کسی شده و بعید نیست به خاطر انتشار این کتاب علیه من شکایت کند. اما فکرش را کرده‌ام. اگر وکیل بگیرد و مرا به محکمه بکشاند مدرکی دارم که نشان می‌دهد خودش با همان خط خرچنگ قورباغه‌اش به من نوشته که هر کار خواستم با این قصه بکنم. اگر حالا بعد از چند سالی که از او خبر ندارم بلند شود و ویزا بگیرد و بیاید ایران و جلوی من سبز شود و چشمان درشت سیاهش را به من بدوزد و بگوید: چرا اینکار را کردی؟ به او خواهم گفت: تو چرا مرا گول زدی؟ چرا بازیم دادی؟ پس یکی تو زدی، یکی هم من، بی‌حساب ... "
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1393 (چاپ 4)
قیمت: 245000 تومان
تعداد صفحات: 400 صفحه
شابک: 978-964-405-933-3
امتیاز کتاب:
(5 امتیاز با رای 2 نفر)"چهار تا بودند. بی‌هیچ شباهتی به هم. وقتی چشم این جهانی یافتند و آن را گشودند. اولین جنگ بزرگ بشری، جنگی که همه جهان به نوعی درگیرش بود به پایان رسیده یا رو به پایان بود.
جنگ جهانگیر اول، چنان زخمی بر دل امیدواران زد که هیچ جنگی پیش از آن نزده بود. سال‌های اشک بود و شادی، سال‌های مرگ و خوشی. شانزده میلیون نفر کشته شدند و دو امپراطوری ساقط شد که کسی گمان سقوطشان نمی‌داد اما هم در آن زمان همه دانایان جهان به وجد آمدند وقتی خبر گرفتند که حکومت شوراها به جای امپراطوری تزارها شکل گرفته است. تا آن زمان هرگز بر اساس طرح و نظر نوابغ، جامعه‌ای و سرزمینی شکل نگرفته بود ..."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1383 (چاپ 3)
قیمت: 4500 تومان
تعداد صفحات: 440 صفحه
شابک: 964-405-102-5
"... بیشتر مجامع عالم می‌کوشند تا نسل جوان خود را از تندروی و افراط دور کنند، به هر وسیله متوسل می‌شوند از هنر، ورزش، سرگرمی‌سازی و ... که انرژی متراکم جوانان را به بستری اندازند که تندخویی و آشوب جامعه از آن نزاید، و ما از آخرای قرن بیستم راه دیگری در پیش گرفته‌ایم. جوانان طریق عقل می‌گیرند و خوب دریافته‌اند که این عصر، دیگر عصر قهرمانان و تک و تندروی نیست، عصر لومومباها با همه شور و هیجانی که داشت پایان گرفته و دوران ماندلاست، اما بزرگترها این را در نمی‌یابند سهل است که مدام آنان را به مرز هیجان و انفجار می‌رسانند و تبشان را بالا می‌برند ..."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1385 (چاپ 4)
قیمت: 5500 تومان
تعداد صفحات: 503 صفحه
شابک: 964-405-286-2
"... چرا نمی‌توانم ننویسم سوالی است که هیچ‌گاه آن را از خود نپرسیده‌ام. پاسخم به قول انشاهای مدرسه ایمان "البته واضح و مبرهن است که ...". اما این که چرا نمی‌توانم درباره روز و ماجراهای آن ننویسم سوالی است که گاه از خود می‌کنم. بارها و بارها در تنهائی خود را ملامت کرده‌ام به این اعتیاد دنبال کردن جهان و نوشتن از آن. دعا می‌کنم حالا که ترک اعتیاد برایم این چنین سخت شده است، روزگار چنان آرامی و بی‌دغدغگی به خانه‌ام و خانه‌مان بدهد که خود به خود دردم درمان شود که کارهای دیگری هم دارم که همین امسال به حلیه طبع آراسته خواهم کرد. اگر هم خودم نبودم دیگران خواهند کرد.
آدمی می‌میرد اما تا نمرده است نمی‌تواند هیچ کاری نکند. اگر دستش را ببندند که هیچ کاری نکند نگاه می‌کند و اگر چشمانش بسته شود تازه مانند بورخس ذهنش به کار می‌افتد. البته اگر ذهنی خلاق مثل او داشته باشد. و این شرح حال آدمی است که دردی دارد ور نه شنیده و دیده‌ام که کسانی را با این مقوله درد کاری نیست و بی‌دردی را دردی نمی‌دانند ..."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1386 (چاپ 2)
قیمت: 5500 تومان
تعداد صفحات: 438 صفحه
شابک: 964-405-401-6
"… این مجموعه انتخابی است از یادداشت‌های کتابچه‌ای قدیمی که صدها نقل، خاطره و برخورد را در طول سی سال در آن نوشته‌ام. بی‌هیچ ترتیب و آدابی، از آن میان چندتائی را بیرون کشیده‌ام. این‌ها را "ضد یاد" نام نهاده‌ام، نامی که از "ضدخاطرات" آندره مالرو برگرفته‌ام چرا که باورم هست این‌ها نه خاطرات و نه یادها. چیزی است در میان این‌ها. یک نوع حافظه‌تکانی است. فقط نام‌ها را محفوظ داشته‌ام و یا تغییر داده‌ام. چه اثر دارد آوردن نام‌ها، جز آن که کسانی را خوش نیاید. با این همه، از پیش عذر تقصیر می‌خواهم از همه بزرگواران که ناگفته‌هایشان بازگفته می‌شود. اگر مجالی بود "ضدیاد" را در دفترهای دیگر پی خواهم گرفت."
نویسنده: مسعود بهنود
ناشر: علم
سال نشر: 1386 (چاپ 3)
قیمت: 4250 تومان
تعداد صفحات: 246 صفحه
شابک: 964-405-131-9
امتیاز کتاب:
(3.3 امتیاز با رای 3 نفر)"... نیما، پسرم مرا ببخش. که سومین باری که گفتی جوابت را به آن تندی دادم. کلماتم را به یاد دارم. تند و بی‌رحم از تو پرسیدم "اصلا چرا به من، به آینده من فکر می‌کنی، چرا نگران آنی" و نگذاشتم جواب بدهی خودم جایت گفتم "چون پدرت هستم لابد. هان. می‌خواهی بگویی آخر تو پدر منی" و بعد برگشتم جای خودم و گفتم "ان جا هم پدر من است، ایران هم پدر من است. مگر نمی‌گویی سخت‌گیر شده، مگر نمی‌گویی از او خطر می‌زاید، مگر نمی‌گویی در گوشم خواهد زد، مگر نه این که می‌ترسی در اتاقی کوچک زندانیم کند، باشد. ولی نمی‌توانم پدرم را رها کنم. حتی اگر خودش داد بزند که نیازی به من ندارد" و چقدر بد است که صدایم بالا رفت و گفتم "بزرگ شده‌ای، برو، برو دنبال زندگیت. کاری به من و پدرم نداشته باش. ریشه من در آنجاست، بی‌ریشه خشک می‌شوم، می‌پوسم. چه درد می‌خورم پوسیده و خشک شده" چنان نگاهم کردی که ندانستم نگاهت را مهربان باید بخوانم یا خشمگین و در حال ترحم. در نگاهت آیا این جمله هم نهان بود "افسوس که نمی‌فهمی" ..."
مشاهده و انتخاب کتاب‌های فهرست در بخش مشترکین