آیا مردم عادی، یا همان نافیلسوفان، لازم است که حتما از فلسفه سر دربیاورند؟
اولینبار که رسما با فلسفه دمخور شدم زمانی بود که داشتم برای کنکور درس میخواندم و به آن مناسبت نشستم و هر چهار کتاب "بینش اسلامی" (یا "تعلیمات دینی" یا ... چیزی شبیه به این) سالهای دبیرستان را پشت سر هم خواندم. یادم میآید در آن زمان نظم منطقی مطالب و ساختاری که این کتابها بصورت "آجر به آجر" مبانی فلسفه اسلامی را با آن ساخته بودند و بالا برده بودند برایم بسیار جذاب بود. و جالب اینکه هیچوقت در طول چهار سال دبیرستان و ساعتها نشستن بر سر کلاسهای تعلیمات دینی متوجه این نظم و ساختار و به همپیوستگی نشده بودم.
یادم میآید همان زمان وقتی، هیجانزده، با یکی از اقوام در مورد این خصوصیت کتابهای درسیمان صحبت کردم او گفت: "خب این خاصیت تمامی مکاتب فلسفی است و اصول اولیه هرکدامشان را که مطالعه کنی میبینی که مفاهیم همینقدر محکم و ساختیافته بر روی دوش هم سوار شده و بالا رفتهاند تا ستونهای آن مکتب را بسازند." بعدتر دیدم در "معارف اسلامی" دانشگاه هم طراحان تلاش کردهاند همان مسیر را ادامه بدهند، اما خودمانیم کار به نظر من به جذابی کتابهای دبیرستان از آب درنیامده بود و ماجرای حرکت جوهری و حرکت در جوهر و ... فلسفه صدرایی دیگر برای ما نافیلسوفان زیاده از حد غلیظ شده بود!
فکر میکنم در اواسط دوره دانشجویی بود که "دنیای سوفی" را خواندم و رسما شیفته فلسفه شدم. این شیفتگی البته باعث نشد که حجم مطالعات فلسفیام افزایش پیدا کند اما مطمئنا حجم خرید کتابهای فلسفیام را بالا برد!
اگر تجربهی ساختن یک پازل یا سر هم کردن مکعب روبیک یا از آن بالاتر بازی کردن شطرنج را پشت سر گذاشته باشید میدانید که در هریک از این تجربهها زمانی هست که ناگهان "قاعده بازی" را درک میکنید و از آن نقطه به بعد است که هریک از این "ورزشهای فکری" برایتان لذت دیگری پیدا میکنند، چون حالا دیگر شما آنها را "بلد هستید". به نظر من فلسفه هم یک چنین خاصیتی دارد. و مثل هر چیز دیگری که وقتی یادش میگیری برایت لذتبخش میشود، وقتی راه و رسم فلسفه را میآموزی فکر کردن برایت مفرح میشود. یاد میگیری که نظریات یا ادعاهایت باید با عقل و منطق جور در بیایند، پس تلاش میکنی که ایرادات آنها را برطرف کنی (یا اگر برطرف نمیشوند، دست از آنها بشویی!) و میآموزی که هر حرف و نظری را همینطوری نپذیری و قبلا ماجرا را با عقلات (که انشاالله سلیم است) بسنجی.
اگر دوباره به آن سوال اول مطلب بازگردیم باید عرض کنم که پاسخ من به آن پرسش مطمئنا مثبت است. به نظر من هر نافیلسوفی باید یک چیزهایی از فلسفه بداند. برای همین است که همچنان کتاب فلسفه میخرم و برای همین است که این فهرست را سر هم کردهام:
... و فلسفه با "دنیای سوفی" آغاز میشود!
کتاب جزو فهرست کتابهای "اگه نخوانی نصف عمرت برفناست!" من است. این را البته فقط من نمیگویم! هرجایی که روی اینترنت به دنبال موضوع "فلسفه برای نافیلسوفان" سرک بکشید بی برو برگرد این کتاب را جزو ادبیات لازم برای مطالعه نافیلسوفان علاقمند به فلسفه توصیه کردهاند.
آنچه که "دنیای سوفی" را در جایگاه جهانیاش برجسته میکند پرداختن به تاریخ فلسفه نیست (در همین فهرست جمع و جور ما نیم دوجین کتابها درباره تاریخ فلسفه هستند!) خط داستانی "دنیای سوفی" و فراز نهایی آن که هم داستان را به سرانجام میرساند و هم "ضربهای فلسفی" به خوانندهی مبتدیاش وارد میکند به نظر من مهمترین ویژگی این کتاب است.
نویسنده: یوستین گوردر
ترجمه: مهرداد بازیاری
ناشر: هرمس، هوپا
سال نشر: 1401 (چاپ 30)
قیمت: 290000 تومان
تعداد صفحات: 624 صفحه
شابک: 978-600-456-201-0
امتیاز کتاب: (4 امتیاز با رای 64 نفر)
"سوفی آموندسن از مدرسه به خانه برمیگشت. نیمه اول راه را با یورون بود. راجع به آدم مصنوعی حرف میزدند. یورون معتقد بود مغز آدم مثل یک رایانه پیچیده است. سوفی اطمینان نداشت که کاملا با او هم عقیده باشد. به هر حال انسان باید چیزی بیشتر از ماشین باشد. نزدیک فروشگاه بزرگ از هم جدا شدند و هرکدام به راه خودشان رفتند. سوفی ته محلهی خانههای ویلایی زندگی میکرد و راه خانهشان تا مدرسه تقریبا دو برابر راه یورون بود. خانه آنها انگار آخر دنیا بود، چون پشت حیاطشان خانه دیگری نبود. از آنجا یک جنگل بزرگ شروع میشد. به خیایان کلوا پیچید. ته خیابان پیچ تندی داشت که معروف بود به "پیچ ناخدا". تقریبا بجز شنبهها و یکشنبهها آدمهای دیگری به آن خیابان نمیآمدند ..."
اگر به فلسفه علاقمند شدید ...
اگر خواندن "دنیای سوفی" باعث شد تا به فلسفه علاقمند بشوید احتمالا انتخابهای بعدی برای مطالعه بیشتر دو کتاب ویل دورانت هستند. "لذات فلسفه" اول و "تاریخ فلسفه" بعدتر. ناسلامتی تازه از خواندن تاریخ در "دنیای سوفی" فارغ شدهاید و باید یک تنوعی به خواندنتان بدهید!
(اگر "تاریخ فلسفه غرب" برتراند راسل در بازار پیدا میشد، احتمالا این کتاب دو جلدی را هم باید در کنار کتابهای ویل دورانت میآوردیم که متاسفانه مدتهاست چاپ این کتاب در بازار تمام شده و از تجدید چاپ هم خبری نیست!)
نویسنده: ویل دورانت
ترجمه: عباس زریاب
ناشر: انتشارات علمی و فرهنگی
سال نشر: 1401 (چاپ 34)
قیمت: 270000 تومان
تعداد صفحات: 520 صفحه
شابک: 978-964-445-037-2
امتیاز کتاب: (4.7 امتیاز با رای 3 نفر)
"این کتاب تلاشی است برای رسیدن به فلسفهای متناسب و هماهنگ با زندگی. در این کتاب، در مسائل فلسفی همان کوششی به کار برده میشود که در کتاب "تاریخ فلسفه" برای شخصیتها و طریقههای فلاسفه بزرگ به کار رفت تا آنان را با گفتاری روشن و به فهم نزدیک سازد و با تطبیق ایشان با زمان ما، به آنان زندگی بخشد. در اینجا از قصهها و نکات و لطایف نوابغ که بار ما را در آنجا سبک میکرد، اثری نخواهد بود، ولی شاید با نزدیکتر شدن به چیزهایی که در این روزها به زندگی ما بیشتر وابسته است، این نقص را جبران کنیم، زیرا موضوع بحث در اینجا خود ما هستیم.
رفتار و عقیده انسانی در زمان حال در معرض تغییراتی عمیقتر و ناراحتکنندهتر از تغییراتی است که پس از ظهور فلسفه و ثروت در یونان و پایان دادن به دین قدیم یونانیان تا کنون صورت گرفته است. امروز دوباره عصر سقراط است. زندگی اخلاقی ما با انحلال عادات و عقاید قدیم در معرض تهدید است و زندگی عقلانی ما در سرعت و گسترش است. همه اعمال و اندیشههای ما تازه و در مرحله آزمایش است و هنوز چیزی محقق و مستقر نگشته است ..."
نویسنده: ویل دورانت
ترجمه: عباس زریاب
ناشر: نگاه
سال نشر: 1401 (چاپ 1)
قیمت: 245000 تومان
تعداد صفحات: 501 صفحه
شابک: 978-964-445-005-1
امتیاز کتاب: (3.7 امتیاز با رای 3 نفر)
"در فلسفه لذتی وجود دارد. حتی در سراب بیابانهای علم مابعدالطبیعه جذب و کششی هست. هر طالب علمی این معنی را تا هنگامی که ضروریات قاطع حیات مادی او را از مقام بلند اندیشه به سرزمین پست مبارزه اقتصادی فرود نیاورده است، درک میکند. اغلب ما در بهار عمر خویش روزهای طلایی را گذراندهایم که در آن معنی قول افلاطون را که "فلسفه لذتی گرامی است" درک کردهایم، در آن روزها عشق به حقیقتی ساده آمیخته با اشتباه برای ما خیلی برتر از لذایذ جسمانی و آلودگیهای مادی بود. ما همواره در خود ندای مبهمی میشنویم که ما را به سوی این نخستین عشق به حکمت میخواند. ما مثل براونینگ چنین میاندیشیم که: طعام و شراب من برای تحصیل معنی زندگی است ..."
فلسفه در گفتگو!
اگر قرار به مرتب کردن این فهرست بنا بر شهرت کتابها باشد، فکر میکنم حالا دیگر نوبت کتابهای براین مگی با ترجمه عزتالله فولادوند است.
کتابهای مگی در میان فلسفهدوستان ایران طرفدار بسیار دارد. این هر دو کتاب ساختاری مصاحبهای دارند. یعنی مگی در خلال مصاحبه و گفتگو با اهل فن تلاش کرده تا در هر کتاب موضوع را به خواننده ارائه نماید.
کتاب اول همانطور که از اسمش برمیآید در گفتگوها به مباحث تاریخی فلسفه میپردازد و به همین خاطر هم اسامی بخشها/فصلها از "افلاطون" و "ارسطو" آغاز میشوند و با "شوپنهاور" و "نیچه" ادامه مییابند و نهایتا هم به "ویتگنشتاین" ختم میشوند.
کتاب دوم اما به مسائلی که در عصر حاضر فلسفه با آن دست به گریبان است میپردازد. برای همین هم فصلها با عناوینی چون "افسون فلسفه تحلیل زبان"، "فلسفه زبان"، "اندیشههای چومسکی"، "فلسفهی علم"، "فلسفه و سیاست" و ... "متن اجتماعی فلسفه" نامگذاری شدهاند.
نویسنده: براین مگی
ترجمه: عزتالله فولادوند
ناشر: خوارزمی
سال نشر: 1390 (چاپ 4)
قیمت: 65000 تومان
تعداد صفحات: 583 صفحه
شابک: 978-964-487-024-7
امتیاز کتاب: (5 امتیاز با رای 1 نفر)
"در جهان انگلیسی زبان، فلسفه جزء مایههای فکری بیشتر مردم نیست، حتی اغلب کسانی که در دانشگاه تحصیل کردهاند. گمان میکنم اکثر مردان و زنان باهوش، صرفنظر از تحصیلاتشان، داستان میخوانند و نمایشنامه میبینند و، در حد خوانندگان روزنامه، به سیاست توجه دارند و از این راه و از طریق تجربه شغلی قدری با اقتصاد آشنا میشوند و بسیاری حتی زندگینامه میخوانند و بدانوسیله کمی تاریخ یاد میگیرند. ولی از فلسفه بیاطلاعند، البته مگر کسانی که وارد مطالعات فلسفی بشوند. یکی از دلایل این امر این است که فلسفه در قرن بیستم به کاری حرفهای و فنی بدل شده است. دلیل دیگر، تخصصی شدن بیش از حد همه رشتههاست. بخصوص آموزش و پرورش در انگلستان، امروز در معرض این ایراد است که معلومات عمومی را به حد کافی بالا نمیبرد. دلیل سوم تفاخر مردم کشورهای انگلوساکسن به این است که زیاد با تصورات مجرد سر و کار ندارند. به هر حال، دلیل کامل هرچه باشد، بیشتر مردم کتابخواندهی کشورهای مزبور در سراسر زندگی از وقتی به سن رشد میرسند، با نام فلاسفه بزرگ آشنایی دارند بدون آنکه بدانند پایه شهرت این فیلسوفان چیست و برای چه نام بلند پیدا کردهاند.
چرا بیش از دو هزار سال پیش تاکنون، نام افلاطون و ارسطو در هر خانوادهای شنیده میشده است؟ همین سوال را میتوان درباره بعضی از فلاسفه روزگاران اخیر نیز مطرح کرد. بدیهی است جواب این است که کارهای این فیلسوفان بخشی از بنیاد فرهنگ و تمدن غرب بوده است. چطور؟ این کتاب سر رشته را برای پاسخ گفتن به این پرسش بدست میدهد ..."
نویسنده: براین مگی
ترجمه: عزتالله فولادوند
ناشر: ماهی
سال نشر: 1402 (چاپ 2)
قیمت: 340000 تومان
تعداد صفحات: 420 صفحه
شابک: 978-964-209-283-3
"این کتاب محصول پانزده برنامه تلویزیونی است که از 1975 تا 1977 آماده بر روی نوار ضبط شده، و از ژانویه تا آوریل 1978 بر صفحه تلویزیون بیبیسی به نمایش درآمد. اندیشه تهیه چنین سلسله برنامههایی متعلق به آبری سینگر (مدیرعامل بعدی رادیو بیبیسی) بود. ولی وقتی او از من برای ساختن آن دعوت کرد، تنها به این شرط پذیرفتم که از همان اول دستم باز باشد. منتها او نیز، چنانکه عاقلانه میشد انتظار داشت، میخواست بداند که باید با چه چیزی موافقت کند. از اینرو، پس از قدری اندیشه و رایزنی با دیگران فهرستی از موضوعها و شرکتکنندگان آماده کردم که در این کتاب دیده میشود، و برنامه بعد از تصویب به اجرا درآمد.
هدف من [در این برنامهها] آشنا کردن مخاطبانی جدید و وسیعتر با مرحله کنونی بحث در پارهای از جالبترین شاخههای فلسفه بوده است. نخست و از همه آشکارتر، پاسخ به این پرسشها که: افراد سرشناس اکنون کیستند، چه میکنند، و چرا آنچه میکنند مهم است؟ دوم، نگاهی به آن دسته از مکتبهای فکری - مانند مکتب فرانکفورت و اگزیستانسیالیسم و فلسفه تحلیل زبان - که هنوز ادامه دارند. سوم، نگاهی مشابه به برخی از شاخههای فرعی موضوع، مانند فلسفه اخلاق، فلسفه سیاسی، فلسفه علم، الی آخر. و سرانجام، از آنجا که اینها همه تنها با عنایت به تحولات اخیر فلسفه ممکن بوده فهمیده شود، میبایست سوابق بلافصل امر، بخصوص در مورد مارکس و ویتگنشتاین و پوزیتیویسم منطقی، تا حدی مورد بررسی قرار گیرد."
خودآموزی فلسفه!
این هم مجموعهای از کتابهای "الفبای ..."، "در 30 روز ... بیاموزید" و ... درباره فلسفه!
کتاب اول، "الفبای فلسفه"، دستکم با سه ترجمه به بازار آمده. پس حتما یک سری هست که مترجمان و ناشران اینقدر به این کتاب توجه نشان دادهاند.
کتاب دوم، "نگاهی به فلسفه"، اخیرا به بازار آمده و به همین خاطر هم قیمتاش خارج از محدوده معمول جیب من بود (این روزها کتابها اکثرا قیمتشان از محدوده مجاز جیب ما بیرون زده و چون به نظر نمیآید که قرار باشد دوباره به داخل محدوده بازگردند فکر میکنم من باید در محدودهام تجدید نظری بکنم!). اما بالاخره دل به دریا زدم و آن را خریدم چون مدتها بود نسخه زبان اصلی کتاب را در Wishlistام در سایت آمازون گذاشته بودم اما هیچوقت از آن طریق کتاب را خریداری نکرده بودم و این "آرزو" همینطور در انتظار مانده بود که مانده بود!
کتاب سوم، "فلسفه در 30 روز"، از سال گذشته تا حالا به چاپ دوم رسیده که این برای یک کتاب با موضوع فلسفه میتواند نشانهی خوبی باشد.
کتابهای بعدی هم ... نکتهی خاصی دربارهشان به نظرم نمیرسد و فقط آنها را معرفی میکنم!
نویسنده: نایجل واربرتون
ترجمه: مسعود علیا
ناشر: ققنوس
سال نشر: 1403 (چاپ 18)
قیمت: 190000 تومان
تعداد صفحات: 248 صفحه
شابک: 9643155038
امتیاز کتاب: (4.5 امتیاز با رای 2 نفر)
"فلسفه چیست؟ این پرسشی است که از حیث دشواری انگشتنماست. یکی از سادهترین جوابهایی که میتوان به این پرسش داد این است که بگوییم فلسفه همان مشغله فلاسفه است، و بعد اشاره کنیم به نوشتههای افلاطون، ارسطو، دکارت، هیوم، کانت، راسل، ویتگنشتاین، سارتر و سایر فلاسفه نامدار. ولی اگر تازه قدم به وادی فلسفه گذاشته باشید، بعید است که این جواب چندان به کارتان بیاید، زیرا احتمالا مطلبی از این نویسندگان نخواندهاید. حتی اگر نوشتهای از ایشان مطالعه کرده باشید، چه بسا باز هم دشوار بتوان گفت که وجه اشتراک آنها چیست - البته اگر به واقع ویژگی مرتبطی در کار باشد که ایشان جملگی آن را به اشتراک داشته باشند. جواب دیگری که میتوان برای این پرسش تدارک دید این است که خاطر نشان کنیم که ریشه فلسفه واژهای یونانی است به معنای "دوستداری حکمت". اما این جواب در قیاس با این که بگوییم فلسفه همان مشغله فلاسفه است ابهام بیشتری دارد و حتی کمتر مفید میافتد. پس لازم است پارهای آرای بسیار کلی را در باب این که فلسفه چگونه چیزی است عرضه بداریم ..."
نویسنده: دونالد پالمر
ترجمه: عباس مخبر
ناشر: مرکز
سال نشر: 1393 (چاپ 4)
قیمت: 168000 تومان
تعداد صفحات: 541 صفحه
شابک: 978-964-213-049-8
"ویتگنشتاین در جایی گفته است میتوان کل یک کتاب فلسفه را فقط با استفاده از لطیفه نوشت. اثر حاضر چنین کتابی نیست و با تاریخ فلسفه همچون یک لطیفه برخورد نمیکند. این کتاب فلسفه را سنگین نه، اما جدی میگیرد. همانطور که عنوان فرعی کتاب نشان میدهد، هدف آن است که بار سنگین فلسفه قدری سبک شود. بدون به دریا افکندن این بار چگونه میتوان این کار را انجام داد؟ نخست با مروری بر فلسفه غرب از قرن ششم قبل از میلاد تا بخش اعظم سالهای قرن بیستم، به گونهای که محورهای اندیشههای فلسفی غرب و تکامل آنها با ایجاز و در قالبی خواندنی معرفی شوند، بدون آن که از اهمیت و ارزش آنها کاسته شود، و در عین حال وانمود نکنیم که کار را تمام کرده و ته قضیه را درآوردهایم. دوم، به پیروی از سنت حسنه قرون وسطا، حواشی متن را روشن سازیم. امیدوارم پارهای از این روشنگریها، یعنی تلاش برای نشان دادن اندیشههای دشوار با استفاده از تصاویر و طرحها، واقعا روشنگر باشد. هدف اغلب این تلاشها، قطع کردن تمایل طبیعی فیلسوفان برای گردن نهادن به نیروی ثقل و سبکتر کردن کار است ..."
نویسنده: ژانیکو دومینیک
ترجمه: علیرضا حسنپور، نرگس سردابی
ناشر: موسسه انتشارات فلسفه
سال نشر: 1398 (چاپ 4)
قیمت: 45000 تومان
تعداد صفحات: 133 صفحه
شابک: 964-96630-4-5
امتیاز کتاب: (4 امتیاز با رای 1 نفر)
"کتابی که در دست دارید، معجزهای است کوچک. مقدمهای است آموزنده و جذاب بر فلسفه در سی فصل کوتاه و تقریبا هرکدام برای یک روز از ماه. دومینیک ژانیکو آن را با این امید نوشت که خوانندگان تازهکار در فلسفه به این معماگونهترین و در عین حال معمولیترین رشتهی دانشگاهی علاقهمند شوند و جرات بررسی بیشتر پیدا کنند.
او این کتاب را برای دخترش کلر نوشته است، چرا که قصد داشت مطالعهی فلسفه را در دبیرستان آغاز کند - چیزی که متاسفانه هنوز هم در فرانسه رایجتر از کشورهای انگلیسی زبان است. ژانیکو با خواندن کتابهای مقدماتی و درسی متعدد این رشته و با نارضایتی از پیچیدگیهای آکادمیک آنها، تصمیم به نوشتن کتاب خودش گرفت. او این کتاب را نه فقط برای دخترش، بلکه برای هرکسی در هر سنی و با هر پیش زمینهی تحصیلی که دارای کمی کنجکاوی است اما وقت آزاد اندکی دارد نوشت. به گفتهی فیلسوف بزرگ آمریکایی استنلی کاول "فلسفه آموزش بزرگسالان است." این کتاب در طول یک ماه تابستان 2002 نوشته شده و به نظر من حال و هوای تابستانی دارد، یعنی زمانی که مشغولیتهای طاقتفرسای کار یکنواخت روزانه کمکم از بین میرود و به گفتهی والاس استیون "روح رنجهایش را به یک سو مینهد." در چنین لحظاتی، انسان به تفکر فراخوانده میشود: به اندیشیدن دربارهی غنای زندگی و فهم و درک ناچیز ما از آن ..."
نویسنده: مل تامپسون
ترجمه: بهروز حسنی
ناشر: نشر نو
سال نشر: 1402 (چاپ 12)
قیمت: 250000 تومان
تعداد صفحات: 267 صفحه
شابک: 978-964-7443-43-2
- آیا میتوان وجود خدا را اثبات کرد؟
- ارتباط بین ذهن و جسم چگونه است؟
- عدالت چیست؟
- جامعه چگونه باید سازمان داده شود؟
این کتاب درآمدی است بر جستجوی برخی از بزرگترین اندیشمندان تاریخ فلسفه غرب برای پاسخ دادن به پرسشهایی از این دست. در این کتاب مسائل محوری فلسفه، که نحوه تفکر ما درباره جهان را شکل داده است، از افلاطون تا نوگرایی، مورد بررسی قرار گرفته است و با تشریح اصطلاحاتی نظیر معرفتشناسی، متافیزیک و وجودگرایی، با بیانی موجز، دیدی کلی از اندیشه غربی برای دانشجویان و علاقمندان ارائه شده است. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
نویسنده: برتون فردریک پورتر
ترجمه: مجتبی پردل
ناشر: ترانه
سال نشر: 1398 (چاپ 1)
قیمت: 45000 تومان
تعداد صفحات: 360 صفحه
شابک: 978-600-7961-81-7
نویسنده: مارتین کوهن
ترجمه: مهدی شفقتی
ناشر: آوند دانش
سال نشر: 1400 (چاپ 6)
قیمت: 270000 تومان
تعداد صفحات: 478 صفحه
شابک: 978-964-7114-83-7
"فلسفه "ناکجاآبادی است بین علم و الهیات که از هر دو سو مورد تهاجم واقع شده است. (برتراند راسل)
یا آنطور که فیلسوفان دوست دارند توصیفش کنند، علم و دین دو تکه از یک قرص نان هستند و فلسفه تکهی لذیذ وسط آنهاست. عالمان جهان را به "ماده" تقلیل میدهند، آن را به ماشین تبدیل میکنند و عزم و ارادهی آزاد را میشکنند. از سوی دیگر، افرادی که گرایشهای روحانی دارند و در جستجوی هدفی معنوی و آزادی رسیدن به آن هدف هستند، جذب ادیان مختلف و همهی آن کارهای "غیرعقلانی" همچون طالعبینی و تماشای تلویزیون میشوند. و به انجام هیچ کاری احساس نیاز نمیکنند. به نظر میرسد بین این دو جرگه، جای زیادی برای فلسفه باقی نماند!
ولی از بیرون، فلسفه جستاری عجیب و غریب، اگر نگوییم بیفایده، به نظر میآید که پر است از معماها و سوالهای بیپاسخی مثل "آیا سر شاه فرانسه طاس است؟" یا "آیا آن میز وجود خارجی دارد؟" که هرگز به ذهن هیچ انسان عاقلی خطور نمیکنند ..."
نویسنده: نایجل واربرتون
ترجمه: مریم تقدیسی
ناشر: ققنوس
سال نشر: 1400 (چاپ 6)
قیمت: 55000 تومان
تعداد صفحات: 279 صفحه
شابک: 978-600-278-065-2
واربرتون نه تنها تاریخچه فلسفه را به شکلی قابل درک روایت میکند، بلکه ما را به فکر کردن، بحث کردن، استدلال کردن و سوال کردن ترغیب میکند. تاریخچه کوتاهی از فلسفه خلاصهای از جستجوی همیشگی بشر در زمینه درک فلسفی به دست میدهد و از ما دعوت میکند که در این بحث شرکت کنیم. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
"حدود 2400 سال پیش مردی در آتن به جرم زیاد سوال کردن به مرگ محکوم شد. قبل از او هم فلاسفهای وجود داشتند، ولی این موضوع تنها در مورد سقراط بالا گرفته بود. اگر فلسفه یک قدیس حامی داشته باشد، آن سقراط است.
سقراط با آن بینی سر بالا، هیکل چاق، ظاهر ژنده و کمی عجیب برازنده به نظر نمیرسید. ولی با آن ظاهر زشت و اغلب کثیف، بسیار با جذبه و واجد هوشی فوقالعاده بود. همه در آتن معتقد بودند کسی مانند او نبوده و احتمالا در آینده هم نخواهد بود. او منحصربهفرد بود و در عین حال بسیار آزاردهنده. به نظر خودش خرمگسی بود با نیشی گزنده. خرمگسها حشراتی آزاردهندهاند، ولی آسیب جدی وارد نمیکنند. با این حال، همه آتنیها چنین دیدگاهی نداشتند. برخی او را دوست داشتند؛ و برخی دیگر نفوذ او را خطرناک میدانستند ..."
نویسنده: برتراند راسل
ترجمه: منوچهر بزرگمهر
ناشر: خوارزمی
سال نشر: 1390 (چاپ 5)
قیمت: 40000 تومان
تعداد صفحات: 199 صفحه
شابک: 978-964-487-129-0
"آیا در عالم علمی هست که یقین و قطعیت آن را هیچ انسان عاقلی نتواند مورد شک قرار دهد؟ این سوال که در بادی نظر چندان مشکل نمینماید در واقع یکی از مشکلترین سوالات است.
وقتی موانعی را که در راه وصول به پاسخ صریح و مطمئن به این سوال وجود دارد درست درک کردیم میتوان گفت که بحث فلسفه را آغاز نمودهایم زیرا فلسفه همانا سعی در یافتن جواب چنین سوالات غائی و نهائی است اما نه آنطور که در زندگی عادی یا حتی در علوم به نحو جزمی و غیردقیق بدان پاسخ میدهیم بلکه از روی نقد و دقت و پس از بررسی کلیه موجباتی که این مسائل را بغرنج میسازد و پس از توجه به ابهام و خلطی که تمام تصورات عادی ما بر آن مبتنی است.
در زندگی روزمره بسیاری امور را یقین و قطعی فرض میکنیم که پس از دقت و تعمق میبینیم بقدری حاوی تناقضات ظاهر هسنتد که پس از اندیشه بسیار میتوان گفت که به چه چیز میدتوان عقیدهمند بود. در جستوجوی یقین و قطعیت طبعا از تجارب فعلی ابتدا میکنیم و به یک معنی البته از این تجارب علم حاصل میشود. اما هر خبری درباره اینکه تجارب مستقیم و بلاواسطه ما چه علمی برای ما حاصل میکند به احتمال قوی خطا خواهد بود ..."
نویسنده: دیو رابینسون
ترجمه: امیر نصری
ناشر: پردیس دانش
سال نشر: 1402 (چاپ 2)
قیمت: 100000 تومان
تعداد صفحات: 173 صفحه
شابک: 978-964-2509-31-7
کتاب حاضر قدم اولی است در آشنایی با مقولاتی چند از مباحث مطرح در تاریخ فلسفه غرب از هراکلیت تا دریدا. در این کتاب سعی بر آن است که مفاهیم، اندیشههای کلیدی و دیدگاههای روشنفکرانه یا بعضا گمراهکننده این فلاسفه به وجهی قابل دسترس ارائه شود. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
زندگی زیر ذرهبین فلسفه
به جز "آشتی با فلسفه" و "آشنایی با فلسفه" و ... خلاصه بررسی آرای و عقاید فیلسوفان کوچک و بزرگ جهان، یک گروه دیگر از کتابها برای نافیلسوفان هم هستند که به بررسی مسائل زندگی از منظر فلسفه میپردازند. این روزها مجموعه مفصلی از این کتابها با عنوان "تجربه و هنر زندگی" در دست انتشار است که بسیار هم مورد استقبال خریداران و خوانندگان قرار گرفته (معرفی کتابهای این مجموعه را میتوانید اینجا ببینید.) علاوه بر این مجموعه کتابهای زیر نیز پیشتر در این زمینه منتشر شده بودند که آوردن آنها در اینجا برای تکمیل این فهرست خالی از فایده نیست:
نویسنده: جین کازز
ترجمه: عباس مخبر
ناشر: بان
سال نشر: 1399 (چاپ 5)
قیمت: 40000 تومان
تعداد صفحات: 237 صفحه
شابک: 978-964-329-281-2
امتیاز کتاب: (3.5 امتیاز با رای 2 نفر)
"ما هر روز زندگیمان را بررسی نمیکنیم. بعضی از شادترین لحظاتمان هنگامی اتفاق میافتد که بههیچوجه در حال و هوای بررسی چیزی نیستیم. به فرزندتان نگاه میکنید، از قلهی یک کوه به اطراف نظر میدوزید، به اتومبیل نوتان نگاه میکنید، و یا از چیزی بیشترین لذت را میبرید و با خود فکر میکنید: بیش از این هیچچیز نمیخواهم. یا اصلا به چیزی فکر نمیکنید و فقط لذت میبرید.
تامل به دلایل متعدد آغاز میشود. در زادروزهای مهم به این فکر فرومیرویم که آیا در جهت درست حرکت میکنیم. مواجهه با یک بیماری جدی غالبا زمان تامل دربارهی این مطلب است که چهچیز واقعا اهمیت دارد و چهچیز بیاهمیت است. در پایان زندگی ممکن است از خود بپرسید آیا این زندگی همان چیزی بوده است که میخواستهاید ..."
نویسنده: دانیل کلاک
ترجمه: حمیده بحرینی
ناشر: هرمس
سال نشر: 1403 (چاپ 24)
قیمت: 196000 تومان
تعداد صفحات: 198 صفحه
شابک: 978-964-363-302-8
"... سقراط با تکیه به فلسفه، همهچیز را زیر سوال میبرد و حتی خود آن فرضهایی را که پیشتر همه چیز را بر مبنای آنها زیر سوال برده بود! او - مثل هر فیلسوف واقعی - با تکیه بر فلسفه به ما نشان میدهد که چگونه خودمان زیر پای خودمان را خالی کنیم و از پاسخها که حائل میان ما و امر رازآمیزند گذر کنیم.
ما شما را به دنیای فلسفه دعوت میکنیم، البته به شیوه سقراط؛ با این شیوه، شما از پاسخهایتان به مسئلهها دست میکشید تا آنکه سرانجام بتوانید حکمتی را تجربه کنید که محصول ندانستن است.
بسیاری با این برداشت نادرست به فلسفه روی میآورند که فلسفه چیزی جز مجموعه دانش نیست، و بیش از آنکه خودشان مستقلا بیندیشند میخواهند اطلاعات جمعآوری کنند. چنین کسانی اغلب گمان میکنند پاسخ پرسشهایی را که فیلسوفان میخواهند دوباره به شکل دیگری بپرسند خودشان میدانند. این است که غالبا فیلسوفان از این بابت گلهمندند که دانشجویانشان برای اینکه با مطالب دورههای مقدماتی فلسفه دست و پنجه نرم کنند نه انگیزه دارند و نه آمادگی.
هدف ما در این کتاب حل این دو مسئله، یعنی نبود انگیزه و نبود آمادگی است. و بیش از آنکه حرف بزنیم، عملا نشان خواهیم داد که فلسفه مجموعهای از اطلاعات نیست بلکه پرسشگری و خردورزی است ..."
نویسنده: فرناندو سوتر
ترجمه: عباس مخبر
ناشر: علم
سال نشر: 1397 (چاپ 1)
قیمت: 135000 تومان
تعداد صفحات: 340 صفحه
شابک: 978-964-489-027-7
امتیاز کتاب: (3 امتیاز با رای 1 نفر)
"هدف این کتاب، هم بسیار فروتنانه و هم به شدت بلندپروازانه است. فروتنانه، به این دلیل که هدف اصلی آن ارائه مضمونهای عمده فلسفه غرب است، اما نه به شیوهای تاریخی، بلکه در قالب یک سلسله پرسش و مسائل مربوط به زندگی روزمره. به طور کلی، از این کتاب انتظار میرود مقاصد یک کتاب مقدماتی فلسفه را برآورده کند، گرچه نوعی نگرش شخصی و غیرمتعارف نیز بر آن میافزاید.
اما این اثر همچنین به شدت بلندپروازانه است، چون به همان اندازه میخواهد دعوت یا مقدمهای بر فلسفه برای هر شخص عادی باشد، بخصوص جوانانی که مشتاقاند درباره این سنت فکری قابل احترامی که از یونان آغاز شده است چیزی بدانند. مخاطبان من در وهله اول کسانی هستند که فلسفه را صرفا سنتی قابل احترام به شمار نمیآورند، بلکه آن را شیوهای از تفکر میدانند که هنوز معتبر است و در مواجهه با مسائل روزمره میتوانند از آن بهره گیرند.
نکته اصلی این نیست که بدانیم سقراط، بیست و پنج قرن پیش، در پی یافتن راهی برای مواجهه بهتر با زندگی در آتن، چه گفته است، بلکه میخواهیم به عنوان معاصران اینترنت، ایدز و کارتهای اعتباری، راهی برای درک و لذت بردن بیشتر از زندگی پیدا کنیم."
کار تنظیم این فهرست هنوز تمام نشده!
مطمئنا کتابهای بسیار دیگری وجود دارند که میتوانند در این فهرست گنجانده شوند. اینها، فعلا، فقط مجموعه کتابهایی هستند که من در طول سالیان برای کتابخانهی خودم خریدهام.
مثلا خیلی دلم میخواست که کتابی هم درباره "فلسفه اسلامی"، که مناسب حال نافیلسوفان نوشته شده باشد، داشتم یا میشناختم و در این فهرست میآوردم. اما هر کتابی که تا به حال درباره فلسفه اسلامی ورق زدهام بسیار سنگین و پر از اصطلاحات قلمبه و سلمبه بوده است. شاید خوب نگشتهام.
به هر حال موجب تشکر بسیار خواهد بود اگر دیگر دوستان هم کتاب یا کتابهایی مناسب حال این فهرست میشناسند معرفی کنند تا به مرور فهرست حاضر تکمیلتر گردد.
فعلا اما فهرست را در اینجا با این کتاب کوچک به پایان میبریم. آن را در همین ماههای اخیر که داشتم فهرست را تکمیل میکردم پیدا کردهام. همان چند خط ابتدایی مقدمهی کتاب آدم را مجاب میکرد که "خواندنی" است!
نویسنده: محمد اقبال لاهوری
ترجمه: امیرحسین آریانپور
ناشر: امیرکبیر
سال نشر: 1398 (چاپ 8)
قیمت: 37000 تومان
تعداد صفحات: 242 صفحه
شابک: 978-964-00-0909-3
"برجستهترین امتیاز معنوی مردم ایران گرایش آنها به خردورزی فلسفی است. با این همه، پژوهندهای که بخواهد نظامهای فکری جامعی در کتابهای بازمانده ایران بیابد، به ناخرسندی میافتد و با آنکه از لطافت غریب فکر ایرانی سخت متاثر میشود، به نظامی چون نظام کاپیلای هندی یا نظام کانت آلمانی برنمیخورد. چنین مینماید که ذهن ایرانی نسبت به دقایق فکری بیشکیب است، ولی توان آن ندارد که از مشاهده واقعیتهای پراکنده، به اصول کلی پی برد و به تنظیم نظامهای فکری دامنهدار پردازد. برهمن نازکاندیش هندی بر وحدت درونی هستی دست مییابد. ایرانی نیز چنین میکند. اما برهمن هندی میکوشد که این وحدت کلی را در همه آزمایشهای جزئی زندگی بجوید و در مظاهر گوناگون هستی منعکس ببیند، حال آنکه ایرانی تنها به دریافت کلیت این وحدت خشنود است و برای سنجش ژرفا و وسعت آن تلاشی نمیورزد. ذهن ایرانی چون پروانهای سرمست از گلی به گلی پرمیکشد و ظاهرا هیچگاه صورت کلی باغ را در نمییابد. از اینجاست که ژرفترین افکار و عواطف مردم ایران در ابیات پراکندهای که غزل نام دارند و نمایشگر تمام لطایف روح هنری آنهایند، تجلی میکند. هندوان در همان حال که مانند ایرانیان، دانشی جامع و والا را ضرور میدانند، آرام آرام از آزمایشی به آزمایشی روی مینمایند و سختسرانه نمودها را میکاوند و به نظمی کلی که در اندرون نمودها نهان است، میرسند. ایرانی فلسفه را به عنوان نظامی جامع مطمح نظر قرار نمیدهد. ولی برادر هندی او نیک آگاه است که باید فلسفه خود را به صورت نظامی سنجیده درآورد.
نتیجهی آشکار ناهمسانی ذهنی ایرانیان و هندیان این است که در ایران تنها نظامهای فکری ناتمام به بار میآیند و در هند نظامهایی بزرگ چون نظام ودانتا فراهم میشوند ..."
مشاهده و انتخاب کتابهای فهرست در بخش مشترکین