در انتشار این فهرست بسیار تاخیر افتاده. امروز دهم مردادماه است و تازه شروع کرده‌ام به نوشتن معترضه‌های معمول برای هر کتاب. نمی‌دانم کی کار نوشتن معترضه‌ها را تمام و بالاخره فهرست را منتشر می‌کنم. اما همین که کار را شروع کرده‌ام خطر اینکه کلا بی‌خیال این عادت پانزده ساله بشوم را تا حدودی کاهش می‌دهد. اگر بپرسید دلیل این تاخیر چیست (یا بعد از پانزده سال علتِ وسوسه‌ی رها کردن، کدام است!)، باید عرض کنم: "از کجایش برایتان بگویم؟!"
تحولات اقتصادی ماه‌های اخیر باعث شده آقای جیره‌کتاب که تا پیش از این هم خیلی موجود متمولی نبود، به شدت سردی تیغ تیز سقوط اقتصادی را احساس کند و مثل خیلی‌های دیگر در این جامعه‌ی درمانده شروع به دست‌وپا زدن کند تا حتی‌الامکان سرش را بالای آب نگه دارد و به قعر ناکجاآبادی که ته‌اش معلوم نیست، سقوط نکند. تا چند سال پیش اوضاع جوری بود که فکر می‌کردم با دراز کردن پایمان به‌اندازه وسع‌مان و جفتک نیانداختن به سبک "انسان آزادِ قرن بیستم"، می‌شود بی‌سروصدا اما آنجور که دلم می‌خواهد زندگی کرد. اما برهم‌خوردن تعادل ترازوی دخل‌وخرج، آنهم به این شکل "روستایی" که انگار نه یک جراح بلکه یک قصاب چاقویش را بی‌خیال اینکه به کجا صدمه می‌زند و کدام اعضا و جوارح را از هم می‌درد، بکار انداخته، همه آن فراغت و آرامش سابق را بلعیده و سال 1401 را به سالی تبدیل کرده که شعار آن باید این باشد: "فقط زنده بمان!" و احتمالا نیاز به توضیح ندارد که زنده ماندن در این وانفسا با "کار فرهنگی" و کتاب و این "روشنفکر‌بازی‌ها" سنخیتی ندارد.
گل وضعیت اقتصادی کافی نبود، سبزه امور مالیاتی هم اضافه شد (-:
یکی دو هفته پیش بالاخره درگاه اینترنتی پرداخت وب‌سایت جیره‌کتاب هم به فرمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مسدود شد. روال "مالیات‌پرداز" کردن استفاده‌کنندگان از دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های اینترنتی بالاخره به ما هم رسید و از آنجا که با توجه به بالا و پایین کردن ماجرا تا این لحظه به جمع‌بندی نرسیده‌ام که قدم گذاشتن جیره‌کتاب به وادی سازمان امور مالیاتی چه تبعاتی را به دنبال خواهد داشت، بنابراین به نظر می‌رسد فعلا باید عطای پرداخت اینترنتی در جیره‌کتاب را هم به لقایش ببخشیم و احتمالا دوباره به دوران دریافت وجه به روش "کارت به کارت" عقب‌نشینی کنیم!
خلاصه اینکه با این تفاصیل نپرسید که "حالت چطور است؟" که اصلا پاسخ "روشنفکرانه"ای نمی‌شود به این پرسش داد.
بگذریم. در فهرست این دوره باز همچنان حجم و وزن داستانی‌ها رو به افول داشته است. بنابراین دیدم راحت‌تر آن است که اول داستانی‌ها را خدمتتان معرفی کنم و بعد به سراغ غیرداستانی‌ها بروم.
مژده دقیقی از آن مترجم‌هایی است که معمولا هر کتابی که از او منتشر می‌شود، آن را می‌خرم. اما نسخه‌های چاپ اول "شهروندان خوب"، که انتشارش تقریبا همزمان شده است با حمله‌ی روسیه به اوکراین (ببخشید "حمله" نه، "عملیات نظامی!")، انگار خیلی زود به فروش رفته است. برای همین تا من به صرافت افتادم که کتاب را بخرم، هر طرف که نگاه انداختم پاسخ شنیدم که "تمام کرده‌ایم!" بالاخره البته نسخه‌ای از کتاب را در گوشه‌ای پیدا کردم. اما نمی‌دانم حالا اگر کسی آن را بخواهد تا چاپ دوم آن به بازار نیامده می‌توانم دوباره آن را پیدا کنم یا نه.
نویسنده: ماریا روا
ترجمه: مژده دقیقی
ناشر: نیلوفر
سال نشر: 1400 (چاپ 1)
قیمت: 125000 تومان
تعداد صفحات: 221 صفحه
شابک: 978-622-7720-25-9
... کتاب اولین اثر نویسنده اوکراینی‌تبارِ کانادایی است. رمانی در قالب نه داستان به‌هم‌پیوسته که در سال‌های پرآشوب قبل و بعد از فروپاشی اتحاد شوروی در اوکراین روی می‌دهند. نویسنده، در این داستان‌های سرشار از خلاقیت، خواننده را با طنزی تلخ و گزنده به دنیای دردناک، سورئال و گاه خنده‌دار شهروندان خود می‌برد. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
اولین داستان/فصل کتاب با این جملات آغاز می‌شود:
"مجسمه پدربزرگ لنین، درست مثل مجسمه او 900 کیلومتر دورتر در مسکو، از لای پلک‌های نیم‌بسته به دوردستِ غرق در دود نگاه می‌کرد. اولین دانه‌های برف زمستان مثل شوره بر شانه‌های مجسمه نشست. دانیئیل پترویچ بلینوف، حتی وقتی از کنارش می‌گذشت و از پله‌های نیمه‌ویران شورای شهر در پشت مجسمه بالا می‌رفت، احساس می‌کرد نگاه نافذِ 360درجه پدربزرگ کلاهِ پوست لبه‌دارش را در پشت سرش می‌سوزاند و از آن عبور می‌کند.
در سرسرای شورا، یک ردیف آدم قوزکرده که به دیوارها چسبیده بودند، دست‌هایشان را روی رادیاتورها گرم می‌کردند. مردها، زن‌ها، کل اعضای خانواده به طرف دیواری از پارتیشن‌های شیشه‌ای پیش می‌رفتند. دانیئیل توی صف ایستاد. روی پاهایش به عقب و جلو تاب می‌خورد. پاشنه‌هایش که سِر می‌شد، نرمه ساق‌هایش را منقبض می‌کرد تا خون بهتر در پاهایش جریان پیدا کند ..."
طرح روی جلد کتاب بعدی را که دیدم، فکر کردم باید کتاب خوش‌خوانی باشد (موافقم، هیچ‌جوری نمی‌شود با عقل و منطق از "این"، "آن" را نتیجه گرفت. اما خب احساس است دیگر، چکارش می‌شود کرد!) از آن کتابها که باید به آدم احساس "It's a wonderful life" را منتقل کند. بعدتر که اطلاعاتش را وارد می‌کردم دیدم برایش کلیدواژه طنز و فکاهی را انتخاب کرده‌اند. فیلمی هم انگار از روی کتاب ساخته شده است که آن را هم کمدی طبقه‌بندی کرده‌اند. با اینهمه به نظرم طنز هم زاویه فرهنگی دارد و هم زاویه تاریخی. برای همین است که منِ خاورمیانه‌ای ممکن است خیلی از طنز انگلیسی سردرنیاورم. همچنان که منِ متولد دهه 1340 این روزها هیچ از طنز تراویده از قلم نویسندگان متولد دهه 1360 و 1370 سردرنمی‌آورم!
نویسنده: ماریا سمپل
ترجمه: نیلوفر رحمانیان، محمدرضا موسوی
ناشر: نوای مکتوب
سال نشر: 1398 (چاپ 2)
قیمت: 100000 تومان 90000 تومان
تعداد صفحات: 336 صفحه
شابک: 978-600-97397-8-3
برنادت فاکس، ناپدید شده است. او که از اضطراب حضور در مکان‌های باز و شلوغ رنج می‌برد، همواره تلاش کرده با وجود این مشکل برای شوهر و دخترش، همسر و مادر نمونه‌ای باشد. زمان ناپدید شدن برنادت مشکوک است. او درست زمانی غیبش می‌زند که متوجه می‌شود بابت قولی که به همراه همسرش به دختر نوجوانشان داده‌اند مجبور هستند تا او را به سفری به قطب جنوب ببرند. آیا ناپدید شدن برنادت اتفاقی است؟
با ناپدید شدن برنادت، بی، دختر او شروع به جمع‌آوری مدارک و شواهدی می‌کند تا به او در پیدا کردن مادرش کمک کنند. آیا بی موفق می‌شود برنادت را پیدا کند و بفهمد که اصلا چرا او ناپدید شده است؟
داستان در قالب نامه‌ها، ایمیل‌ها و دیگر مستندات و پیام‌هایی که بی درباره مادرش جمع‌آوری کرده است، روایت می‌شود.
جنگل تاریک، کتاب دوم از مجموعه "سه جرم کیهانی"، الان یک سالی است که همینطور در صف است تا بالاخره در یک فهرستی معرفی شود! نمی‌دانم چه طلسمی شده بود که هربار فهرست ماهانه (این روزها دو ماهانه) را تنظیم و تدوین می‌کردم، بالاخره دستم نمی‌رفت که این کتاب را هم در آن بگنجانم و کلک کار را بکنم. تازه، این در حالی است که کتاب اول را تابستان گذشته در هنگام ابتلا به کرونا، از نوع دلتایش، خوانده‌ام و کلی هم درباره‌اش حرف دارم. این‌بار اما هر مانعِ فرازمینی که بر سر راه ورود کتاب به فهرست ما بود، مرتفع شد و این کار عقب‌انداخته شده هم نهایتا به سامان رسید.
نویسنده: سیکسین لیو (سیشین لیو)
ترجمه: شهناز صاعلی
ناشر: کتابسرای تندیس
سال نشر: 1400 (چاپ 1)
قیمت: 172000 تومان 155000 تومان
تعداد صفحات: 599 صفحه
شابک: 978-600-182-681-8
جهان را همچون جنگلی تصور نمایید که شکارچیان بی‌شماری در آن مشغول گشت‌زنی هستند. در این جنگل، تنها را زنده ماندن، در خفا ماندن و خود را نشان ندادن است. هر تمدنی که مکان خود را آشکار کند، یک شکار است. و زمین این کار را انجام می‌دهد. اکنون شکارچیان راهی زمین می‌شوند. آنها پس از طی مسافتی به طول چندین سال نوری، پس از چهارصد سال به زمین می‌رسند. اما قبل از خود، عوامل خود، سوفون‌ها را که ابرکامپیوترهای چند بعدی هستند و خرابکاران و کارشکنان‌شان را، به زمین فرستاده‌اند. تنها چیزی که این سوفون‌ها نمی‌توانند به آن رخنه کنند، ذهن آدمی است. این موضوع انگیزه‌ای برای شکل‌گیری پروژه‌ی تک آزمایان می‌شود. آخرین راه نجاتی که طی آن به چهار نفر قدرت مطلقه اعطا می‌شود تا برای نجات تمدن بشر، در ذهن خودشان نقشه‌های پنهانی طرح کنند و آن را برای حتی یک نفر آشکار ننمایند. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
داستان با این جملات آغاز می‌شود:
"مورچه‌ی قهوه‌ای خانه‌اش را گم کرده بود. از روی هوای گرگ‌ومیش زمین و ستارگانی که تازه بیرون آمده بودند، می‌شد گفت زمان زیادی نگذشته است؛ اما برای مورچه سالیان سال گذشته بود. در روزهایی که حالا فراموش شده بودند، دنیای مورچه زیرورو شده بود. خاک ناپدید شده و شکاف عمیق و وسیعی به جا گذاشته بود و بعد خاک دوباره به آنجا برگشته و آن شکاف را پر کرده بود. در یک سر این زمین درهم‌ریخته، بناهای طویل سیاهی قرار داشت. چنین رخدادهایی مکررا در این قلمروی گسترده اتفاق می‌افتاد. خاک ناپدید می‌شد و برمی‌گشت؛ شکاف‌ها به وجود می‌آمدند و دوباره پر می‌شدند و بناهای سنگی مثل علائم مشهود هر تغییر مصیبت‌باری ظاهر می‌شدند. زیر آن خورشید در حال غروب مورچه و صدها تن از برادرانش ملکه‌ی باقی‌مانده را با خود می‌بردند تا شاید امپراتوری جدیدی بنا نهند. مورچه در آن حال که در جست‌وجوی غذا بود، فرصت گذرایی برای سرکشی مجدد پیدا کرد.
مورچه به پای سنگ قبر رسید و شاخک‌هایش وجود تزلزل‌ناپذیر سنگ را حس کرد. با اینکه سطح آن خشن و لغزنده بود، اما باز می‌شد از آن بالا رفت. مورچه بدون هیچ هدفی در ذهنش از آن بالا رفت؛ فقط شبکه عصبی‌اش تصادفی دچار آشفتگی شد ..."
دو کتاب بعدی، هر دو دستپخت‌های جدید و اخیر کتابفروش/ناشر بچه‌محل ما هستند. برعکس کتاب قبلی، اینها افتخار یافته‌اند که هنوز بیات نشده مشخصاتشان حضورتان معرفی شود!
نویسنده: کری براون
ترجمه: فاطمه رضائی نامجو
ناشر: کتابسرای تندیس
سال نشر: 1401 (چاپ 1)
قیمت: 130000 تومان 111000 تومان
تعداد صفحات: 383 صفحه
شابک: 978-600-182-748-8
... ویلیام هرشل موسیقی‌دان و ستاره‌شناس برجسته، برای نجات خواهرش کارولین از یک زندگی پر از محنت و سختی در آلمان، به یاری او می‌شتابد. او را همراه خود به انگلستان می‌برد تا با دنیای موسیقی و ستاره‌شناسی آشنایش کند. کارولین، که لینا خوانده می‌شود، به‌عنوان دستیار ویلیام و مسئول رسیدگی به خانه‌ی پرهمهمه و نامتعارف او مشغول به کار می‌شود. ویلیام سخاوتمند، دانا و جذاب است و لینا که او را عاشقانه دوست می‌دارد، از هیچ فداکاری برای برادرش دریغ نمی‌ورزد. زمانی که ویلیام در میان‌سالی تصمیم ازدواجش را اعلام می‌کند، دنیایی که لینا برای خود ساخته بود فرو می‌ریزد ...
داستان با این جملات آغاز می‌شود:
"در ماه سرد نوامبر، فواصلی که نور خورشید می‌تابد مدام کوتاه‌تر می‌شوند. در این فصل، روشنایی روز که رفته‌رفته کمتر می‌شود و تاریکی‌ای که زودتر فرا می‌رسد، مانند شیئی بزرگ که سایه‌اش را روی خانه می‌اندازد او را پریشان می‌کند. پنج سال دارد. در تابستان شادتر است؛ با روزهای طولانی و دسته‌های پروانه‌های زردرنگش روی چمن‌های بلند.
صدای برخورد مخلوط برف و باران روی سنگ‌های پشت‌بام به گوش می‌رسد. در باغ تاریکی که به سمت رودخانه می‌رود، آتشی از شاخه‌های شکسته با یخ، در میان پناهی به‌آهستگی در دل شب سوخته است. زمین گل‌آلود است و رگه‌هایی از برف دارد. لینا از پنجره‌ی آشپزخانه با نگاه مرغ و خروس‌های مسی رنگی را دنبال می‌کند که در نور صبح‌گاه میان درختان برهنه پرسه می‌زنند و به سیب‌های درحال پوسیدنی که با باد بر زمین افتاده‌اند نوک می‌زنند ..."
نویسنده: جولیا فیلیپس
ترجمه: فاطمه رضایی نامجو
ناشر: کتابسرای تندیس
سال نشر: 1400 (چاپ 1)
قیمت: 88000 تومان 80000 تومان
تعداد صفحات: 316 صفحه
شابک: 978-600-182-691-7
در بعدازظهری از ماه اوت، در ساحل شبه‌جزیره‌ی کامچاتکای روسیه، دو خواهر کوچک یازده و هشت ساله ناپدید می‌شوند. در ماه‌های پیش رو که به یک سال می‌انجامد، تحقیقات پلیس ناکام می‌ماند. اخبار ناپدید شدن دختران در جامعه‌ی کوچک محصور، و به زعم برخی شخصیت‌ها در فرهنگی رو به سقوط، می‌پیچد و شخصیت‌های داستان به‌خصوص زنان را با احساس ترس و فقدان روبه‌رو می‌کند.
در طول یک سال، خواننده رفته‌رفته به زندگی و افکار شخصیت‌های متفاوت داستان قدم می‌گذارد که همگی حول محور گم شدن دختران می‌گردند؛ با ترس‌هایشان عجین می‌شود، خود را به جای آنان می‌گذارد و سرانجام شاید به‌جایشان زندگی می‌کند. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
داستان با این جملات آغاز می‌شود:
"سوفیا بدون صندل‌هایش لب آب ایستاده بود. آب به آهستگی بالا خزید و انگشتان پایش را پوشاند، آب شورِ خاکستری رنگ روی پوست سفید. آلیونا گفت: "دورتر از این نرو."
آب عقب نشست. آلیونا دید که زیر پای خواهرش شن‌هایی که از جاروی موج‌های کوچک بر جای ماندند، رد پایش را روی ماسه صاف کردند. سوفیا خم شد تا پاچه‌های شلوارش را بالا بزند. موی دم‌اسبی‌اش روی سرش برگشت. روی ساق پاهایش جای زخم خاراندن نیش پشه پیدا بود. آلیونا از نوع ایستادن محکم و استوار سوفیا پی برد که او به حرف‌هایش توجهی ندارد. گفت: "جرات داری، برو."
سوفیا رو به آب ایستاد. آب آرام بود. انگار دست موج‌هایی که خلیج را مانند آهنِ چکش‌خورده کرده بود، به آن نرسیده بود. جریان آب همان‌طور که به سمت اقیانوس آرام پیش می‌رفت و روسیه را پشت سر می‌گذاشت، قوی‌تر می‌شد؛ اما در اینجا رام بود ..."
به هرکس می‌گفتم که هنگام خواندن کتاب "نیم‌دانگ پیونگ یانگِ" رضا امیرخانی بارها از ته دل قاه‌قاه می‌خندیدم، چپ‌چپ نگاهم می‌کرد انگار که یک مشکل روانی دارم و باید معالجه بشوم. بنابراین من هم سعی کردم این "تجربه شخصی" را پیش خودم نگه دارم و دیگر آن را با کسی در میان نگذارم.
پس می‌توانید تصور کنید چقدر هیجان‌زده شدم وقتی روی جلد کتاب خانم سیمونز دیدم که او هم به همین ویژگی خاص، یعنی خنده‌دار بودنِ مواجهه با کره شمالی اشاره کرده است!
نویسنده: وندی سیمونز
ترجمه: مریم کمانی
ناشر: کوله‌پشتی
سال نشر: 1402 (چاپ 4)
قیمت: 155000 تومان
تعداد صفحات: 247 صفحه
شابک: 978-600-461-468-9
با وجود اینکه بیشتر مردم ترجیح می‌دهند هرگز پا به کره شمالی نگذارند، ولی نویسنده این کتاب با کمال میل وارد خاک این کشور می‌شود تا پرده از رازهای آن بردارد. او در این کتاب از زاویه‌ای متفاوت و بی‌سابقه به این کشور نگاه می‌کند.
خیلی زود آن همه شور و هیجان فروکش می‌کند و جایش را به ناامیدی و بدگمانی روزافزون می‌دهد و طولی نمی‌کشد که او معنای واقعی گردشگری در این کشور را می‌فهمد. سفر کردن واقعا عشق می‌طلبد اما درست مثل هر عشق دیگری، این یکی هم یک خیابان دوطرفه است و کره شمالی شما را از همه لذت‌های این عشق محروم می‌کند؛ چرا که آنها می‌خواهند شما عاشق همان چیزی شوید که خودشان دوست دارند نشانتان دهند و نه بیشتر.
نویسنده با نوشتن مطالب تکان‌دهنده و درعین‌حال خنده‌دار و ارائه عکس‌های دیده‌نشده از کره شمالی، توانسته یکی از عجیب‌ترین تعطیلاتی را که یک فرد می‌تواند تجربه کند به رشته تحریر درآورد. او در طول مسیر، هم سختی‌های این سفر را تحمل می‌کند و هم سفری درونی را تجربه می‌کند که به پیچیدگی خود این کشور است. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
در سال‌های اخیر، هر بار شماره جدیدی از مجله جهان‌کتاب را ورق می‌زدم و به سلسله مطالب ترجمه شده توسط پرتو شریعتمداری درباره داستانِ اسم کتابهای مختلف ادبی می‌رسیدم، به خودم می‌گفتم "باید خواندنی باشد. یادم باشد آن را بخوانم!" و هیچوقت هم هیچکدام از قسمت‌های مختلف این نوشته‌ها را در مجله نخواندم!!!
حالا که این مطالب بصورت یکجا و در قالب یک کتاب منتشر شده، به نظرم ماجرا فرق کرده و احتمال اینکه کتاب را دست بگیرم و یک‌نفس آن را تا به آخر بخوانم، بیشتر است. اگر بپرسید "چرا، مگر آن شکل مطلب با این شکلش چقدر تفاوت دارد که چنین رویکرد متفاوتی را رقم بزند"، باید بگویم خودم هم نمی‌دانم. اما به نظرم "شکل و ماده"ی رسانه هم بسیار در نوع مصرف آن تاثیر دارد و این تفاوت می‌تواند آن چیزی باشد که حالاحالاها مانع می‌شود که کتاب کاغذی در مقابل دیگر رسانه‌های الکترونیک و غیرالکترونیکِ رقیب، کم بیاورد.
نویسنده: گری دکستر
ترجمه: پرتو شریعتمداری
ناشر: جهان کتاب
سال نشر: 1401 (چاپ 1)
قیمت: 45000 تومان
تعداد صفحات: 131 صفحه
شابک: 978-600-8967-27-9
عنوان هر نوشته شاید اولین نقطه تلاقی متن با خواننده آن باشد. بسیاری از ما با دیدن نام یک کتاب، داستان، یا شعر انتخاب می‌کنیم که آن را بخوانیم یا از خیرش بگذریم. ممکن است پس از خواندن چند جمله، پاراگراف یا حتی چند صفحه تصمیم دیگری بگیریم، اما نقطه آغاز پیوند ما با متن معمولا نامِ آن است.
نویسنده این کتاب، در یادداشت‌هایی دقیق و مبتنی بر منابع معتبر، از سرگذشت این نام‌ها می‌گوید. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
الان که فهرست را یکبار از سر تا ته مرور کردم، دیدم این کتاب "سختی کارهای سخت" در هیچ ردیفی جایش درست درنمی‌آید و انگار اصلا سنخیتی با بقیه کتابهای فهرست ندارد. اما خب چکار کنم! آن را در دوره اخیر خریده‌ام و از شما چه پنهان واقعا هم کنجکاوم که ببینم نویسنده در مورد موضوعی که مطرح کرده چه نوشته و چه توصیه‌هایی در آستین دارد!
نویسنده: بن هاروویتز
ترجمه: سعید قدوسی‌نژاد
ناشر: آریانا قلم
سال نشر: 1401 (چاپ 6)
قیمت: 208000 تومان
تعداد صفحات: 382 صفحه
شابک: 978-600-7677-21-6
هروقت کتاب مدیریتی یا خودیاری می‌خوانم، می‌بینم دارم به خودم می‌گویم: "درست، اما سختی ماجرا واقعا آن چیزی نبود که گفت." سختی کار، تعیین هدفی بزرگ، مهیج و بی‌باکانه نیست؛ سختی کار اخراج آدم‌ها به‌خاطر نرسیدن به آن هدف بزرگ است. سختی کار استخدام آدم‌های عالی نیست؛ سختی کار وقتی است که این "آدم‌های عالی" کم‌کم خود را محق می‌دانند و چیزهای نامعقول طلب می‌کنند. سختی کار، چیدن ساختار سازمانی نیست؛ ساختی کار، برقراری ارتباط بین آدم‌ها در ساختاری است که طراحی کرده‌اید. سختی کار، دیدن رویاهای بزرگ نیست؛ سختی کار، نیمه‌شب از خواب پریدن با عرق سرد است وقتی‌که آن رویا به کابوس تبدیل شده است.
مشکل این کتابها این است که سعی می‌کنند برای چالش‌هایی نسخه بپیچند که اصولا نسخه‌بردار نیستند. هیچ نسخه‌ای برای موقعیت‌های واقعا پیچیده و پویا وجود ندارد. هیچ نسخه‌ای برای ساختن شرکتی با فناوری پیشرفته وجود ندارد. هیچ نسخه‌ای برای رهبری گروهی از افراد و خارج کردن آنها از مخمصه وجود ندارد. هیچ نسخه‌ای برای ساختن مجموعه‌ای هم‌آهنگ و موفق نمی‌توان پیچید. برای بازی در خط حمله در لیگ سراسری فوتبال هیچ نسخه‌ای نمی‌توان تجویز کرد. برای نامزد شدن در ریاست جمهوری نسخه‌ای وجود ندارد و هیچ نسخه‌ای هم برای انگیزه دادن به تیم‌های کسب‌وکاری که به گِل نشسته است وجود ندارد. سختی کارهای سخت این است؛ هیچ فرمولی برای رویارویی با آنها وجود ندارد.
بااین‌حال توصیه‌ها و تجربه‌های زیادی وجود دارد که می‌تواند به درد کارهای سخت بخورد.
نمی‌خواهم در این کتاب فرمولی ارائه کنم. فقط داستان خودم را می‌گویم و مشکلاتی که پیش رویم بوده‌اند. به‌عنوان کارآفرین، مدیرعامل و حالا سرمایه‌گذار خطرپذیر، هنوز این درس‌ها برایم مفیدند، به‌ویژه حالا که با نسل جدیدی از بنیان‌گذار-مدیرعامل‌ها کار می‌کنم. ساختن شرکت قطعا فرازونشیب‌هایی دارد. من این فرازونشیب‌ها را دیده و از سرگذرانده‌ام. ممکن است شرایط فرق کنند، اما الگوها و درس‌های عمیق‌تر همیشه همان‌ها هستند ... (برگرفته از مقدمه کتاب)
آنها که از قدیم‌ترها همراه جیره‌کتاب بوده‌اند خبر دارند که "زمان" یکی از موضوعات مورد علاقه من است. این علاقه مربوط به خیلی پیشتر از آن است که دو ساعت ناهماهنگ صبح‌ها باعث آشفتگی‌ام می‌شدند! شاید سابقه‌اش به دوران نوجوانی و خواندن "نسبیت برای همگانِ" مارتین گاردنر برگردد. شاید هم مربوط به علاقه‌ام به داستان‌های علمی-تخیلی باشد که آنهم از دوران نوجوانی شروع شد و کارهای محیرالعقولی که می‌توان با زمان در فضای علمی-تخیلی انجام داد.
با وجود اینهمه سابقه در سینه‌چاکی، تصور نکنید که چیز زیادی از موضوع سر درمی‌آورم و واقعا حالی‌ام می‌شود که چرا وقتی با سرعتی بیشتر از سرعت نور حرکت می‌کنیم، زمان برایمان کندتر می‌گذرد. برای همین است که هنوز هرکتابی می‌بینم که ممکن است بتواند بخشی از رمز و راز این مفهوم اسرارآمیز را برایم روشن کند، بدون تامل آن را می‌خرم.
نویسنده: کارلو رولی
ترجمه: محمدعلی جعفری
ناشر: فاطمی
سال نشر: 1401 (چاپ 1)
قیمت: 59000 تومان
تعداد صفحات: 166 صفحه
شابک: 978-622-6630-01-6
ما هنوز از سازوکار واقعی زمان اطلاعی نداریم. ماهیت زمان چه‌بسا بزرگ‌ترین راز سربه‌مهر است. سرنخ‌های خارق‌العاده این راز را به اسرار بزرگ دیگر وصل می‌کنند:
ماهیت ذهن، منشا عالم، سرنوشت سیاه‌چاله‌ها، سازوکار حیات در زمین، موضوعی اساسی در کار است که ما را به پرسش از ماهیت زمان مشغول می‌کند.
چرا گذشته را به خاطر می‌آوریم، نه آینده را؟ آیا ما در زمان وجود داریم، یا زمان در ما؟ منظور از اصطلاح "زمان می‌گذرد" چیست؟ چه عاملی زمان را به سرنوشت ما انسان‌ها و به ذهنیت ما پیوند می‌دهد؟
کارلو رولی در این کتاب از مفهوم زمان در فیزیک جدید می‌گوید و به توصیف چشم‌انداز خالی و پریشانی می‌پردازد که تقریبا هیچ نشانی از زمانمندی در آن وجود ندارد. چه‌بسا در دنیایی بی‌زمان، چیزی هست که حس مالوف زمان را در ما ایجاد می‌کند: نظم آن، تفاوت گذشته و آینده و جریان هموارش. زمان به نحوی در اطراف ما ظاهر می‌شود - دست‌کم برای ما و در مقیاس ما. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
اولین برخوردم با "لیبرالیسم" در دوران جوانی، باعث شد که از آن به بعد همیشه این مشی فکری برایم جالب و توجه‌برانگیز باشد. برای همین هم هست که با دقت در چند کتابی که در ماه‌ها و سال‌های اخیر درباره این موضوع در ایران منتشر شده، شدیدا کنجکاو شدم که بدانم "مشکل ما ایرانی‌ها با لیبرالیسم دقیقا چیست؟!"
اینکه بفهمی لیبرالیسم دقیقا چیست و از چه حرف می‌زند و از چه ارزش‌هایی دفاع می‌کند و احیانا پیروی از آن ممکن است چه مشکلاتی برای آدم ایجاد کند برای خودش موضوعی جداگانه است. اما فکر می‌کنم اگر نهایتا مخالفان لیبرالیسم روزی روزگاری توانستند به من ثابت کنند که این مسلک، مسلکی شیطانی و اهریمنی است، احتمالا باید پیشنهادی جایگزین هم ارائه بدهند.
پس فکر کردم بد نیست قبل از آنکه آن روز فرابرسد، نگاهی به کتاب بعدی بیاندازم!
نویسنده: ریچارد د. ولف
ترجمه: فرهاد اکبرزاده
ناشر: نشر نون
سال نشر: 1401 (چاپ 2)
قیمت: 79000 تومان
تعداد صفحات: 134 صفحه
شابک: 978-622-7566-28-4
... سوسیالیسم نوعی آرزومندی برای یک زندگی بهتر از آن چیزی است که سرمایه‌داری میسر می‌سازد. هر جا و هر زمان که مشکلات و شکست‌های سرمایه‌داری انتقادات و منتقدانی را روی هم انباشت صداهای سوسیالیستی بلند شد، و همین حالا هم چنین است.
این کتاب بهترین و قابل اعتمادترین برخورد با این مسئله است که سوسیالیسم چیست، چه بوده و چه باید باشد. این کتاب روشن، موجز و گیراست. اکنون، در زمانه‌ای که سوسیالیسم در میان جوانان محبوب‌تر از سرمایه‌داری است، ادعانامه محکم و قدرتمندی داریم که چرا سوسیالیسم همان چیزی است که دموکراسی رادیکال به نظر می‌رسد.
نویسنده امر اجتماعی را با در کانون قرار دادن مردم، جایگاه‌ها و اشتیاق‌هایی که دیگر اقتصاددان‌ها آنها را کنار گذاشته‌اند به سوسیالیسم موکول می‌کند و بدیل سوسیالیستی معقول و عادلانه‌ای را نیز در مقابل بهره‌کشی سرمایه‌دارانه می‌گذارد. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
انتشارات اختران هجدهمین عنوان از مجموعه "تفکر نقاد" را هم به بازار فرستاد. از این مجموعه من تاکنون شش عنوان را خریده‌ام و در جیره‌کتاب معرفی کرده‌ام. الباقی یا نام و عنوانشان توجه‌ام را خیلی جلب نکرده‌اند یا قیمت‌شان خارج از محدوده وسع جیبم بوده. این کتاب جدید عنوانش برایم توجه‌برانگیز بود و قیمتش را هم با یک کمی سرک کشیدن توی این جیب و آن جیب، بالاخره یک کاریش کردیم.
نویسنده: چرالد نوسیچ
ترجمه: مریم آقازاده، اکبر سلطانی
ناشر: اختران
سال نشر: 1401 (چاپ 1)
قیمت: 110000 تومان
تعداد صفحات: 301 صفحه
شابک: 978-964-207-304-7
این کتاب صرفا ارائه‌دهنده مجموعه‌ای از اطلاعات نیست. سودمندی کتاب در این است که به شما یاد بدهد کاری فراتر از آموختن اطلاعات و مهارت‌ها انجام دهید. مقصود این نیست که صرفا چگونگی نقادانه اندیشیدن را بیاموزید: قرار است عملا نقادانه بیندیشید.
این کتاب مدلی منسجم و کلی برای تفکر نقاد ارائه می‌دهد و باید دریابید چطور همه‌ی بخش‌های آن با یکدیگر مرتبط هستند. در مدل ارائه شده در این کتاب، شما در چهارچوب مولفه‌های استدلال (فصل 2)، رشته‌ی درسی (فصل 3) معیارهای استدلال (فصل 4) و ترکیب آنها با یکدیگر (فصل 5) خواهید اندیشید. برای بررسی پرسش‌ها و مسائل رشته‌ی خود باید کل مدل را درک کنید. این کتاب روش متفاوتی برای نگریستن به جهان ارائه می‌دهد که همانا جامع-اندیشی درباره‌ی مسائل آن است.
مثال‌ها و تمرین‌های کتاب ممکن است مشخصا به رشته‌ای که شما مطالعه می‌کنید مرتبط نباشند. با این همه، انجام دادن همین تمرین‌ها هم بسیار مهم است. این تمرین‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که مفاهیم تفکر نقاد را در برنامه‌ی آموزشی تمامی رشته‌ها تشریح و عینی‌سازی کنند. اما مطالعه‌ی این کتاب مستلزم دانش فنی خاصی نیست و لزومی ندارد غیر از رشته‌ای که در حال حاضر می‌خوانید بر رشته‌ی خاصی تسلط داشته باشید.
تفکر نقاد قابل انتقال است؛ اگر شگردهای تفکر نقاد را در یک عرصه آگاهانه بیاموزید، می‌توانید از همان شگردها در عرصه‌های دیگر نیز استفاده کنید. در نهایت متوجه خواهید شد که یادگیری‌تان در رشته‌های دیگر سریع‌تر، آگاهانه‌تر و پایدارتر شده، و از آنچه می‌آموزید بهتر می‌توانید در زندگی شخصی بهره بگیرید. (برگرفته از توضیحات پشت جلد کتاب)
به‌نظرم این فهرست خیلی نسیه شده!!! سه تا کتابش که از آثار منتشره‌ی ناشر/کتابفروش هم‌محل‌مان بود که مطابق معمول اهدایی اوست به جیره‌کتاب و چهار کتاب بعدی هم کتابهایی هستند که در واقع برای تنظیم فهرست "کتابهای علوم انسانی" مربوط به والده تهیه‌شان کرده بودیم و چون نظرم را جلب کردند فکر کردم اینجا هم آنها را معرفی کنم (بالاخره باید یکجوری به تعدادی آبرومند از کتابها می‌رسیدیم که بشود اسمش را گذاشت "فهرست"!) این روزها دست‌ودلم اصلا به کتاب خریدن نمی‌رود. خدا بخیر بگذراند فهرست بعدی را.
کتاب بعدی معجون جالبی است. قرار است از سال 1300 تا 1357 ببینیم که متفکرین‌مان در ایران چه کسانی بودند و چه فکر می‌کردند و احیانا فکر و خیال‌های آنها چه حاصلی برایمان داشته است. نویسندگان کتاب (مطلب مربوط به هر "اندیشه‌ورز" توسط نویسنده/محقق جداگانه‌ای نوشته شده) تلاش کرده‌اند تا با ساختاری واحد به بررسی افکار هریک از شخصیت‌های انتخاب شده بپردازند تا به این ترتیب امکان مقایسه و بدست آوردن کلیتی درباره "فکر در ایران" در دوره تحت بررسی ممکن گردد.
ساختار انتخاب شده، که دلیل اصلی جلب توجه من به کتاب بوده، با این هدف شکل گرفته تا امکان درک تاریخ فکری ایران را فراهم نماید. این ساختار به‌دنبال یافتن پاسخ چهار پرسش درباره هر "اندیشه‌ورز" بررسی شده در کتاب است: مبانی معرفتی و نوع اندیشه‌ورزی شخصیت یا جریان فکری چه بوده است؟ مسئله اصلی زمانه و جامعه از نظر اندیشه‌ورز چه بوده است؟ اندیشه‌ورز چه چشم‌اندازی را به عنوان وضعیت مطلوب ترسیم کرده است؟ راهکارهای ارائه شده برای عبور از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب چه بوده‌اند؟
شخصیت‌های بررسی شده در کتاب از مدرس و تقی ارانی و محمدعلی فروغی تا محمدتقی شریعتی و خلیل ملکی و نواب صفوی و بسیاری دیگر را دربرمی‌گیرند. در این میان شخصیت‌هایی مانند فروغی، محمد مصدق و علی‌اکبر داور به علت مشاغلی که برعهده داشتند و آیت‌الله خمینی، مهدی بازرگان و محمدحسینی بهشتی به واسطه وقوع انقلاب اسلامی فرصت این را یافتند که از قامت متفکر و اندیشه‌ورز خارج شده و در جایگاه سیاستمدار قرار گیرند و راهکارهایشان را در عمل به بوته آزمایش بگذارند. موضوعی که متاسفانه کتاب به آن نمی‌پردازد و تلاش می‌کند از حیطه "فکر" خارج نشود.
نویسنده: به اهتمام عباس منوچهری
ناشر: روزنه
سال نشر: 1400 (چاپ 1)
قیمت: 450000 تومان
تعداد صفحات: 636 صفحه
شابک: 978-622-234387-3
شماره 78 مجله اندیشه پویا (ویژه نوروز 1401) فهرست کتابهای برگزیده خود از آنچه که در سال 1400 منتشر شده است را با معرفی 10 کتاب منتخب در حوزه تاریخ شروع می‌کند و اولین کتاب در این فهرست هم کتاب "نگاهی از درون ..." است. مطابق معمول معرفی علی ملیحی از کتاب، تهییج‌کننده است و من هم که چون به واسطه آماده کردن فهرست والده یک نسخه از کتاب را دمِ‌دست دارم آن را برمی‌دارم و شروع می‌کنم به ورق زدن.
در همان فصل‌های ابتدایی، مطالبی به توصیف زمانه تحصیل نویسنده کتاب در دبیرستان البرز اختصاص یافته (چه جالب، در همان زمان مشغول آماده کردن مواد و مطالبی درباره دکتر مجتهدی هستم!) چند صفحه آنورتر نویسنده به شرح چگونگی قبول شدن در کنکور و پذیرفته شدن در دانشگاه صنعتی آریامهر می‌پردازد (چه جالب، من هم چند سال بعد در همان دانشگاه مشغول به تحصیل می‌شوم!) و خلاصه به نظرم می‌رسد که کتاب هنوز وارد موضوع اصلی نشده، کلی مطلب خواندنی برای من دارد.
نویسنده: بهمن تقی‌زاده
ناشر: نشر نی
سال نشر: 1400 (چاپ 3)
قیمت: 280000 تومان
تعداد صفحات: 791 صفحه
شابک: 978-622-06-0377-1
فکر می‌کنم اواخر تابستان یا اوایل پاییز سال گذشته (سال 1400) بود که کتاب تازه جعفر مدرس‌صادقی به بازار آمد. کنار هم قرار گرفتن سه اسم کنجکاوی‌برانگیز!
در یکی دو سال گذشته، پس از سالها، چند کتاب جدید از شمیم بهار به بازار آمد. منِ کتابفروش، برای چند نفر از هم‌نسلان او کتابهایش را فرستادم و بازخورد مثبتی دریافت نکردم. به‌قول پسرخاله، کتابها حاوی همان "غریبی" بودند که در اوایل دهه 1350 خورشیدی موجب شهرت بهار شده بود. برایِ من که در آن زمان طفلی بیش نبودم این سوال پیش آمد که آوازه او، در آن زمان که بالاخره برو و بیایی برای خودش بهم زده، دقیقا بابت چه بوده است.
جالب اینکه سالها بود همین کنجکاوی را درباره قاسم هاشمی‌نژاد هم داشتم. او را تا پیش از مرگش فقط با "فیل در تاریکی" (که از نظر من یکجورهایی اولین رمان پلیسی/کارآگاهی در ادبیات فارسی بوده) می‌شناختم. اما بعد آنقدر اینور و آنور درباره ابعاد مختلف زندگی‌اش چیز گفتند و نوشتند که متعجب شدم چنین شخصیتی چرا در زمان حیاتش برای من اینقدر ناآشنا مانده بود. خلاصه به نظر می‌رسد که او هم شخصیتی است که خوب است آدم مقداری بیشتر درباره زندگی و زمانه‌اش بداند.
... و حالا نام این دو شخصیتِ "غریب" (البته برای من!) در کنار نام ابراهیم گلستان آمده است. خودتان حسابش را بکنید.
نویسنده: جعفر مدرس‌صادقی
ناشر: نشر مرکز
سال نشر: 1401 (چاپ 3)
قیمت: 98500 تومان
تعداد صفحات: 248 صفحه
شابک: 978-964-213-506-6
متن کتاب با این جملات آغاز می‌شود:
"کتاب مد و مه اولین باب آشناییِ من با ابراهیم گلستان بود. کتابی خوشچاپ و خوشدست با جلد گالینگور توسی و با کاغذ اعلا و با حروفچینیِ خوانا و با حاشیه‌هایی بیشتر از معمول و با سه داستان فقط. هیچ‌چیز این کتاب به کتابهایی که تا حالا خوانده بودم نمی‌خورد. نه ریخت و قیافه‌اش و نه آن زبانی که در دو تا داستان اولی دیدم. زبان را می‌شد دید. چون که تصویر می‌داد. و می‌شد شنید. چون که موسیقی داشت. رفتم کتابهای دیگرش را پیدا کردم و همه‌ی قصه‌هاش را دوره کردم. دیدم با یک آدمی سر و کار دارم که هیچ شباهتی به همه‌ی آنهایی که می‌شناختم نداشت و توی هیچ دار و دسته‌ای هم نیست. کار خودش را داشت می‌کرد. فیلم گنج هم که آمد روی پرده، رفتم دیدم. کتاب گنج را هم خواندم. اما با گنج، نه با فیلم و نه با کتاب، هیچ اتفاق تازه‌ای نیفتاد. خشت و آیینه ده سال پیش اکران شده بود. ندیده بودم. کانون فیلم نمایش می‌داد. رفتم دیدم. باز هم هیچ اتفاق تازه‌ای نیفتاد. من هنوز سرسپرده‌ی همان چهارتا کتاب اولی بودم ..."
خداوند رفتگان شما را بیامرزد، مادربزرگ من همیشه ورد زبانش این بود که "این بازاری‌ها بودند که انقلاب کردند!" دوست دیگری هم دارم که هم قبل از انقلاب مدتی را در زندان گذرانده و هم بعد از انقلاب. او که شدیدا تحت تاثیر عقاید چپ‌گرایانه است (حتی حالا، پس از سالیان که به لطف دوران سازندگی به عضویت طبقه بورژوازی درآمده!) مدلی ذهنی دارد که طبق آن اقتصاد این مملکت چرخه‌ای است که طی آن "حکومت" نفت را به خارج می‌برد و می‌فروشد و بعد با بخشی از پولش مقداری "قاقالی‌لی" برای ملت می‌خرد و برای دلخوشی خلق آن را به داخل کشور می‌آورد و خوشحالشان می‌کند و با الباقی پول هم ... در مدل اقتصادی او "بازار" مباشر خرید و توزیع این قاقالی‌لی در داخل کشور شمرده می‌شد.
خوب که فکر می‌کنم انگار هم مادربزرگ و هم آن رفیق بورژوا پر بیراه هم نمی‌گویند. از دور که به ماجرا نگاه می‌کنی، می‌بینی که با پیروزی انقلاب مال و اموال خیامی‌ها و ایروانی‌ها و همه کسانی که شاه مخلوع به تولید و کارآفرینی گمارده بود (می‌گویند بدون اجازه شاه، هیچ برگی در کشور تکان نمی‌خورده!) مصادره شد و طومار زندگی‌شان در این خاک تا ابد پیچیده. اما در مقابل برای آنها که توشیبا و مولینکس و بنز و بی‌ام‌و به مملکت وارد می‌کردند آب از آب تکان نخورد و همان آقایی که بودند، ماندند (بهتر است دیگر سراغی از شکر و سیگار و پارچه چادری و ... نگیریم!)
با این ذهنیت، وقتی به کتاب بعدی برخوردم همه شاخک‌هایم حساس شد. خواندن دلایل دلخوری موزعان قاقالی‌لی و اینکه چطور در این سالها بهشان اجحاف شده و مانع شده‌اند که به "حق و حقوق واقعی‌شان برسند" واقعا دل هر انسان آزاده‌ای را به درد می‌آورد! مخصوصا اگر این سوز دل را از قول بزرگانی چون مرحوم خاموشی بشنویم. جای مرحومین برادران عسگراولادی هم واقعا در این تحقیق خالیست. خداوند همه رفتگان را بیامرزد.
نویسنده: بهراد مهرجو
ناشر: امین‌الضرب
سال نشر: 1397 (چاپ 1)
قیمت: 70000 تومان
تعداد صفحات: 311 صفحه
شابک: 978-600-99772-0-8
مجموعه نسل امین‌الضرب با این هدف قدم به عرصه وجود گذاشت که به زندگی و فعالیت‌های کارآفرینان کشور بپردازد. اما در چند مجلدی از آن به شخصیت‌هایی پرداخته شده که هیچ‌جوره به تعریف کارآفرینی نمی‌چسبند. مثلا در دفتر دهم کامران شیردل و محمدعلی موحد را داشتیم و حالا هم در این مجلد ششم، ناشر/نویسندگان به سراغ محمدجواد ظریف و منصوره اتحادیه رفته‌اند.
این مجموعه البته در میانه انتشار انگار دچار تغییر و تحولاتی شد و شاید همین مساله باعث شده که تدوین‌کنندگان دایره "نسل" مورد بررسی را از کارآفرینان بزرگتر بگیرند. اما به هرحال با این ترکیبی که می‌بینیم، معجون عجیب‌وغریبی از کار درآمده، که اما هنوز می‌تواند به صفت "خواندنی" متصف باشد.
نویسنده: بدری مشهدی، رویا میرغیاثی، زهره مسکنی
ناشر: امین الضرب
سال نشر: 1400 (چاپ 1)
قیمت: 55000 تومان
تعداد صفحات: 207 صفحه
شابک: 978-622-7134-14-8
مشاهده و انتخاب کتابهای فهرست در بخش مشترکین
نظرات درباره اين مطلب
ممنون بابت این لیست
یک سوال و یک پیشنهاد کتاب میخواستم
من عاشق دنیای ریاضیات هستم ، رمانی که داستانش مرتبط با ریاضیات باشه یا سرگذشت ریاضیدانان تاریخ و یا کتاب هایی در حوزه ریاضیات میشناسید که معرفی کنید؟
تشکر
باز هم ممنون از زحمتتون به خاطر تهیه این لیست ارزشمند. به امید اینکه این اوضاع بالاخره معجزه وار درست بشه، یا لااقل قابل تحمل تر بشه، لطفا به نوشتن ادامه بدید، حداقل دلگرمی بزرگی برای مخاطبان اون هست. به فروش رفتن کامل کتاب اول لیست را به فال نیک بگیرید و امیدوار باشید که توی این اوضاع هنوز کتاب خوان هایی هستند که به پست های شما احتیاج دارند و دلگرم میشن.