بهمن‌ماه سال گذشته جیره‌کتاب، به تقلید از وب سایت Goodreads، یک نظرخواهی برگزار کرد تا بهترین کتابهای منتشر شده در سال 1394 را با رای مخاطبین خود انتخاب نماید. در ابتدا قرار بود در فروردین‌ماه سال 1395 دریافت نظرات را متوقف و نتایج این نظرخواهی را اعلام کنیم. اما تعداد شرکت‌کنندگان در نظرخواهی به تعداد "دهن‌پرکنی" نرسید و همین مساله باعث شد تا از آن شور و شوق اولیه که به واسطه آن نظرخواهی را به راه انداخته بودیم بیافتیم و مشغله‌های شش‌ماهه اول سال هم باعث شد تا جمع‌بندی آرای نظردهندگان تا امروز به تعویق بیافتد.
در مورد تعداد شرکت‌کنندگان در این نظرخواهی البته، وقتی با یکی از دوستان بحث می‌کردم به نکته‌ی جالبی اشاره کرد. اینکه وقتی متوسط تیراژ کتاب‌ها بطور معمول در هر نوبت چاپ به 500 نسخه رسیده است، شرکت 60 نفر در این نظرخواهی، چندان هم رکورد بدی به حساب نمی‌آید! به هر حال پیشاپیش از دوستانی که در این فعالیت شرکت کردند و "رای‌شان را به صندوق جیره‌کتاب ریختند" تشکر می‌کنم و بابت تاخیری که در اعلام نتایج پیش آمد، پوزش می‌خواهم.
و اما نتایج!
همانطور که عرض کردم، مجموعا 60 نفر در این نظرخواهی که با قوانین و مقرراتی خاص و من‌درآوردی برگزار شد، شرکت کردند (چند و چون مقررات حاکم بر نظرخواهی را می‌توانید در اینجا ببینید). بر این اساس کتابهایی که در میان مجموعه کتابهای شرکت داده شده در این نظرخواهی رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند عبارتند از:
رتبه اول با 13 رای
رتبه دوم با 10 رای
رتبه دوم با 10 رای
رتبه سوم با 9 رای
رتبه سوم با 9 رایاگر کنجکاو هستید که از جزئیات آرای ماخوذه مطلع باشید، این اطلاعات را هم در جدول زیر آورده‌ام:
| عنوان کتاب | تعداد رای دریافت شده |
|---|---|
| مریخی | 13 |
| سوکورو تازاکی بی‌رنگ و سال‌های زیارتش | 10 |
| دختری در قطار | 10 |
| ملت عشق | 9 |
| من، پیش از تو | 9 |
| فرار از اردوگاه 14 | 7 |
| چه‌قدر خوبیم ما! | 5 |
| برو دیدبانی بگمار | 4 |
| اطلس ابر | 4 |
| ما ایرانیان | 3 |
| نه فرشته، نه قدیس | 3 |
| پاییز فصل آخر سال است | 3 |
| شاگرد قصاب | 3 |
| انسان‌ها هیچ‌جا خانه نمی‌شود | 2 |
| مرد ناتمام | 1 |
| رنگ‌های دیگر | 1 |
| همسفر مسافر زمان | 1 |
در خاتمه این "اعلام نتایج" نکته‌ای که به نظرم می‌رسد این است که شاید بهتر بود عنوان این نظرخواهی را "مورد توجه‌ترین کتاب منتشر شده در سال 1394" می‌گذاشتیم. برای انتخاب "بهترین"، رای‌دهندگان احتمالا می‌بایستی تمامی (یا اکثر) کتابهای فهرست نامزدها را خوانده باشند و سپس از میان این خوانده‌ها آن را که به نظرشان از همه بهتر بوده، انتخاب کنند. در نظرخواهی اما مطمئنا وضع به این منوال نبوده و اینکه مثلا کتابی یک، دو یا سه رای آورده نمی‌تواند نشانه این باشد که در زمینه آن "بهتر بودن" نسبت به کتابهایی که رای بیشتری آورده‌اند، مشکل دارد! خیلی احتمال دارد که مشکل این بوده که کتاب کمتر دیده و کمتر خوانده شده. این ایراد احتمالا بر نظرخواهی Goodreads هم وارد است و با وجود آنکه تعداد رای‌دهندگان هر سال در آنجا بسیار بیشتر از سمت ماست (!!!) باز هم بعید است که اکثر رای‌دهندگان همه کتابهای نامزد شده را خوانده باشند و براساس شناختی که از اکثر نامزدها دارند انتخاب "بهترین" خود را انتخاب کنند.
پس خیلی بر خودمان سخت نمی‌گیریم و همچنان کتابهای با رای بیشتر را به عنوان "بهترین"ها مفتخر می‌کنیم. یادمان نرود که هدف بر پا کردن سر و صدا و جلب توجه عموم به کتابهایی است که دیگرانی خوانده‌اند و آنها را پسندیده‌اند. به این امید که آن عموم هم کنجکاو شوند و به دنبال تهیه و خواندن این کتاب‌ها بیافتند.